Co to jest tonaż i dlaczego jest to ważne w prawie morskim?
Tonaż to jedna z podstawowych jednostek miary w żegludze i jednocześnie ważny termin w prawie morskim. Określa on pojemność ładunkową statku i jest równy objętości przestrzeni ładunkowej wyrażonej w tonach międzynarodowych (1 tona międzynarodowa to 1,0160469092 metra sześciennego).
Wartość tonażu ma wiele znaczeń w kontekście prawa morskiego. Przede wszystkim jest on niezbędny do określenia wielu opłat i podatków, które muszą zostać uiścione przez właściciela statku lub operatora przewozu morskiego. Do tych opłat zaliczają się między innymi opłata za pobyt w porcie, podatek od posiadania statku oraz podatek od przewozów morskich.
Tonaż jest również istotny w kwestii bezpieczeństwa żeglugi. Przepisy międzynarodowe nakładają na statki wymogi dotyczące wyposażenia i konstrukcji, które zależą od wartości tonażu. Celem takich wymogów jest zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa pasażerów i załogi, ochrona środowiska naturalnego oraz minimalizacja ryzyka kolizji lub innych wypadków na morzu.
Warto dodać, że tonaż ma również znaczenie w kwestii ubezpieczeń i prawa własności statków. Właściciele statków muszą odpowiednio ubezpieczyć swoje jednostki, a wartość tonażu ma istotny wpływ na wysokość składek. Ponadto, w przypadku konieczności sprzedaży lub wynajęcia statku, wartość tonażu jest jednym z podstawowych parametrów wpływających na wartość przyszłego umowy.
Podsumowując, tonaż to ważna jednostka miary w żegludze i kluczowy termin w prawie morskim. Jego poprawne określenie ma wpływ na wiele kwestii związanych z przewozami morskimi i bezpieczeństwem na morzu, a właściwe opodatkowanie statków to kluczowy element ustroju międzynarodowego transportu morskiego.
Jest to zatem element, który powinien być dokładnie analizowany i wnikliwie rozważany przez specjalistów w dziedzinie prawa morskiego i żeglugi.
Tonaż w Europie a światowe standardy – jakie są różnice i podobieństwa?
Tonaż w Europie a światowe standardy – jakie są różnice i podobieństwa?
Tonaż to pojęcie nierozerwalnie związane z prawem morskim, które określa wielkość statku morskiego. W Europie i na świecie istnieją określone standardy, które regulują ten obszar. W niniejszym artykule zaprezentujemy różnice i podobieństwa w podejściu do tonażu w Europie i na świecie.
Różnice w podejściu do tonażu w Europie i na świecie
W Europie większość państw członkowskich Unii Europejskiej oraz kraje spoza Unii, np. Norwegia, stosują system brutto- lub netto-rejestrowy, oparty na Konwencji o pomiarze tonażu statków (ITC) z 1969 roku. W systemie brutto-rejestrowym określany jest całkowity wyporność statku, mierzony w metrach sześciennych, podczas gdy w systemie netto-rejestrowym określa się ładowność netto, tzn. różnicę między objętością ładowni a objętością nieprzykrytą pokładem i zawartą w niej infrastrukturą. W wyniku różnic w metodach pomiarów, określenia brutto-tonażu i netto-tonażu mogą się od siebie znacznie różnić.
W innych częściach świata, np. w Stanach Zjednoczonych, stosuje się system pomiaru tonażu ogólnego (GT) i tonażu rejestrowego (NT). Tonaż ogólny określa całkowitą objętość wewnętrzną statku, a tonaż rejestrowy określa łączną objętość ładowni, maszynowni i innych pomieszczeń statku, która może być wykorzystywana do przewożenia ładunków.
Podobieństwa w podejściu do tonażu w Europie i na świecie
W zarówno w Europie, jak i na świecie, stosuje się klasyfikację statków w zależności od ich wielkości, określając ją przez tonaż. W wymienionych systemach pomiarowych przyjmuje się również jednostkę miary, jaką jest tonelaż, oznaczający tonaż statku.
Nie tylko pomiar tonażu, ale także rejestracja statków podlega określonym standardom, które regulowane są na poziomie międzynarodowym przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO). Rejestracja statków zgodnie z ustaloną konwencją pozwala na otrzymanie certyfikatu klasy, który potwierdza, że statek spełnia wymogi bezpieczeństwa.
Podsumowanie
Pomiar tonażu statków jest istotnym elementem prawa morskiego, który przyczynia się do określenia wielkości i kategorii statku. W Europie i na świecie stosuje się odmienne systemy pomiarowe, co może prowadzić do różnic w ostatecznym wyniku pomiaru. Niemniej jednak, zarówno w Europie, jak i na całym świecie, w zakresie pomiaru tonażu i rejestracji statków panują pewne standardy, które są określone przez Międzynarodową Organizację Morską. Wszystko po to, by zapewnić bezpieczeństwo na morzu i w portach, a także wzbogacić ochronę środowiska.
Niemcy, Wielka Brytania, Francja – jakie zmiany w kwestii tonażu wprowadziły ostatnio te kraje?
Recent changes in tonnage regulations in Germany, the United Kingdom, and France have had significant impacts on shipping industry stakeholders. Tonnage measurement is a critical component of vessel registration, safety, and operation. It provides an estimate of the physical size and carrying capacity of a vessel, which is used to calculate various fees, taxes, and safety standards. In this article, we will examine the latest updates in tonnage regulations by these countries and analyze their implications.
Germany
In Germany, tonnage is derived from the International Convention on Tonnage Measurement of Ships (ITC 69). However, recently Germany announced the adoption of the International Convention on Tonnage Measurement of Ships 2010 (ITC 2010). This convention modifies ITC 69 by introducing new measurement requirements for specific types of vessels such as dynamic support vessels, offshore supply vessels, and other specialized ships. Furthermore, it introduces a tonnage measurement system for pleasure yachts that are over 24 meters and non-Convention tonnage measurement systems for vessel types not covered by other international conventions.
The new system is consistent with those of other major ship register countries and will enhance Germany’s competitiveness in attracting new types of vessels into its registry. The implementation of ITC 2010 with its modern measurement concepts offers a more accurate and reliable measurement system.
The United Kingdom
The United Kingdom has recently amended its tonnage regulation systems to make it more aligned with the European Maritime Safety Agency (EMSA) requirements. The United Kingdom has adopted ITC 69 but with a more stringent interpretation of its provisions for defining gross and net tonnage. The UK has recently introduced the Ship Radioactive Source Tracking (Ship RST) system to comply with International Atomic Energy Agency (IAEA) requirements. Ship RST is used to monitor the transportation of radioactive sources aboard vessels within UK territorial waters.
France
France recently drew up legislation to modify its tonnage measurement system to comply with the International Maritime Organization (IMO) Tonnage Convention of 1969. This legislation is part of a comprehensive reform of the French flag, which aims to modernize French maritime law.
The law introduces new protocols for measuring the tonnage of ships to extend the application of the International Convention for Tonnage Measurement of Ships. Under this new legislation, it will be possible to measure privately owned yachts above 24 meters in length, as well as self-propelled barges and dredgers, under an adapted version of the Convention. The law therefore facilitates both the registration and the maintenance of ships, and reinforces the competitiveness of the French flag.
Conclusion
In conclusion, the adoption of modern tonnage regulations by Germany, the UK, and France will have significant impacts on the shipping industry. The new regulations aim to enhance the competitiveness of the country’s flag by attracting new types of vessel registrations, while also ensuring the safe and efficient operations of ships. By complying with international conventions, these countries seek to strengthen their reputations as efficient and reliable maritime nations. Ultimately it is expected that these measures will improve the global shipping industry and increase the safety of international waters.
Tonaż w Europie Środkowo-Wschodniej – czy są jakieś wyjątki?
Tonaż jest jednym z kluczowych pojęć z zakresu prawa morskiego, które odnosi się do łącznej wagi statku oraz wszystkiego, co znajduje się na jego pokładzie. W Europie Środkowo-Wschodniej tonaż odgrywa ważną rolę, ponieważ część regionu leży nad Bałtykiem, który jest jednym z najważniejszych dróg wodnych świata. Dlatego też istnieją pewne wyjątki w zakresie regulacji dotyczących tonażu.
Przede wszystkim, warto zwrócić uwagę na fakt, że tonaż jest powiązany ze składkami ubezpieczeniowymi, podatkami oraz innymi opłatami portowymi. W Europie Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce, tonaż jest obliczany na podstawie Konwencji tonnażowej z 1969 roku, która przewiduje określone wzory na obliczanie tonażu zależnie od rodzaju statku oraz tylko części obiektów znajdujących się na jego pokładzie.
Jednym z wyjątków od standardowych przepisów dotyczących tonażu jest fakt, że państwa nadbałtyckie (Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Rosja) wykorzystują inny system obliczania tonażu, zwany systemem „domestic tonnage”. Oznacza to, że państwa te stosują indywidualne modyfikacje do Konwencji tonnażowej, takie jak dodanie do obliczenia tonażu elementów masztu, grodzi lub pokładu.
Ponadto, istnieją także wyjątki dla statków rybackich, które są obliczane na podstawie tzw. tonnages brutowych lub rybackich, w zależności od ich przeznaczenia i lokalizacji. W Polsce, rybackie statki stacjonujące w portach Bałtyckich, są zwolnione z opłat tonażowych oraz podatków portowych.
W Europie Środkowo-Wschodniej, tonaż podlega również regulacjom Unii Europejskiej. UE wydaje dyrektywy i rozporządzenia, regulujące tonaż statków morskich i wprowadzające nowe wymogi związane z ich rejestracją oraz utrzymaniem, takie jak przepisy Marpol 73/78 (dotyczące ochrony środowiska morskiego) czy International Ship and Port Facility Security Code (dotyczący bezpieczeństwa portów).
Podsumowując, tonaż odgrywa ważną rolę w Europie Środkowo-Wschodniej, ze względu na położenie regionu nad Bałtykiem. Istnieją jednak wyjątki od standardowych przepisów dotyczących tonażu, takie jak indywidualne modyfikacje Konwencji tonnażowej przez państwa nadbałtyckie czy zwolnienia dla statków rybackich. W praktyce, przepisy regulujące tonaż wymagają od prawników i armatorów wysokiej wiedzy i ścisłego przestrzegania parametrów technicznych i prawniczych, tak aby móc prowadzić swoją działalność zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Przyszłość tonażu w Europie – prognozy i wyzwania dla przemysłu morskiego.
Przyszłość tonażu w Europie – prognozy i wyzwania dla przemysłu morskiego
Tonaż to ogół wag statku, jego ładunku i wyposażenia. Określa się go w jednostkach miary zwanych tonami i jest jednym z najważniejszych parametrów charakteryzujących statek. W świetle zmian zachodzących we współczesnym przemyśle morskim, kwestia tonażu nabiera szczególnego znaczenia i staje się jednym z głównych wyzwań dla tej branży.
Europejski rynek przemysłu morskiego jest jednym z najważniejszych na świecie i odgrywa kluczową rolę w globalnym handlu morskimi towarami. Jednakże, aby utrzymać konkurencyjność i sprostać wymaganiom współczesnego rynku, potrzebne są zmiany w zakresie tonażu.
W ostatnich latach bardzo dużym wyzwaniem dla przemysłu morskiego okazały się przepisy międzynarodowe i europejskie w zakresie emisji gazów cieplarnianych. Przyjmuje się, że one z jednej strony wymagają od przemysłu morskiego stosowania nowych technologii i zwiększenia efektywności paliwowej, a także zmniejszenia emisji. Z drugiej strony jednakże, przemysł musi też odnaleźć się w nowej rzeczywistości rynkowej, w której coraz większą wagę przywiązuje się do kwestii ekologicznych.
Drugim fundamentalnym wyzwaniem dla przemysłu morskiego jest potrzeba modernizacji floty statków. Wiele jednostek pływających w Europie jest już przestarzałych, ma wysoki średni wiek i zużyte wyposażenie. Taką sytuację należy zmienić, aby przemysł morski miał szanse zachować swoją pozycję i konkurować na światowych rynkach.
Kolejnym istotnym czynnikiem zmieniającym oblicze przemysłu morskiego jest wzrost wydajności i efektywności w produkcji i transportowaniu towarów morskich. W coraz większym stopniu potrzebna jest logistyka, umożliwiająca przewóz towarów w sposób jak najbardziej opłacalny i efektywny.
W odpowiedzi na zmieniające się potrzeby przemysłu morskiego, europejski sektor morski podejmuje szeroką gamę działań i inicjatyw, które mają na celu wspieranie rozwoju i modernizacji przemysłu. W ramach tych działań przewiduje się między innymi inwestycje w nowoczesne statki, implementację nowych technologii, rozwój portów morskich oraz zwiększenie wydajności transportu morskiego.
Podsumowując, przyszłość tonażu w Europie wymaga dziś od przemysłu morskiego podjęcia szeregu wyzwań. Przemysł musi działać zgodnie z regulacjami i standardami ekologicznymi, bez rezygnacji z konkurencyjności i rentowności. Konieczna jest też modernizacja floty, zmiana sposobu produkcji i transportu towarów morskich, jak również wspieranie rozwoju różnych gałęzi i sektorów przemysłowych zajmujących się branżą morską. Tylko w ten sposób przemysł morski z powodzeniem sprosta wyzwaniom, stając się trwałą podstawą gospodarki europejskiej i światowej.
Jakie wymogi dotyczące tonażu muszą spełnić statki, aby móc pływać w Europie?
Statki to nieodzowny element handlu morskiego, jednakże aby móc pływać w Europie, muszą spełniać szereg wymogów wynikających z przepisów prawa morskiego, w tym również dotyczących tonażu.
Tonaż to miara pojemności brutto statku, którą wyraża się w tonach metrycznych. W celu zachowania bezpieczeństwa w trakcie żeglugi, Unia Europejska wprowadziła wymogi odnośnie minimalnego tonażu statków, które wykorzystują wody europejskie. Minimalne wymagane tonaże różnią się w zależności od przeznaczenia statku i obszaru geograficznego, w którym ma on działać.
Według dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/30/UE, statki zarejestrowane w Unii Europejskiej o długości mniejszej niż 24 metry i tonażu mniejszym niż 150 brutto, nie muszą posiadać certyfikatu klasy i mogą pływać tylko na wodach przybrzeżnych lub w warunkach łagodnych. Dla statków o większym tonażu lub długości, wymagania są znacznie bardziej rygorystyczne.
Ponadto, minimalne wymagane tonaże obowiązujące w Europie zależą od rodzaju działalności, jaką ma prowadzić statek. Na przykład, statki transportowe i pasażerskie muszą posiadać większy tonaż, w celu zapewnienia bezpieczeństwa pasażerów i ładunków. W przypadku tankowców, wymogi tonażowe muszą być dostosowane do rodzaju przewożonego ładunku.
Wymagania dotyczące tonażu statku mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa jego załogi oraz ładunków oraz ochronę środowiska naturalnego. Wszelkie statki pływające wody europejskie muszą posiadać odpowiedni certyfikat klasy zatwierdzony przez organy certyfikujące państwa członkowskiego, a także muszą być poddane regularnym badaniom technicznym.
Wnioskując, wymagania dotyczące tonażu statków mają zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa żeglugi w Europie. Zgodnie z przepisami prawa morskiego, każdy statek pływający wody europejskie musi spełniać ściśle określone wymagania, które są dostosowane do jego długości, tonażu i rodzaju przewożonego ładunku. Zachowanie wymaganych standardów jest nieodzowne dla zachowania bezpieczeństwa pasażerów, załogi oraz środowiska naturalnego.
Tonaż a bezpieczeństwo żeglugi – jakie są normy i standardy?
Tonaż a bezpieczeństwo żeglugi – jakie są normy i standardy?
Prawo morskie dotyczy żeglugi, a jednym z najważniejszych parametrów określających możliwości statku jest jego tonaż. Tonaż to zdolność statku do podtrzymywania ładunku na wodzie, co ma istotny wpływ na bezpieczeństwo żeglugi. Dlatego też regulacje prawne, normy i standardy obejmujące tonarz są szczególnie istotne w kontekście bezpieczeństwa żeglugi.
Pierwszym dokumentem normującym zagadnienie tonarzu był Konwencja o Międzynarodowej Tonażu z 1969 roku, która zastąpiła starszą konwencję z 1935 roku. Konwencja ta definiuje tonaż jako ładowność statku, którą określa się na podstawie jego wymiarów wewnętrznych. Wskazuje przy tym, że tonaż powinien obejmować ładowność statku, jak również przestrzenie techniczne, służące do eksploatacji i obsługi statku.
Przepisy dotyczące tonarzu są dokładnie określone w Konwencji SOLAS (Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu). SOLAS określa minimalny poziom bezpieczeństwa żeglugi i obejmuje wymagania dotyczące ładowności statków oraz wymogów technicznych dla systemu tonarzu. Zgodnie z przepisami SOLAS, wszelkie statki o nośności brutto 500 ton lub więcej, muszą posiadać certyfikat tonarzu, który potwierdza zgodność z wymaganiami SOLAS.
Warto zauważyć, że w miarę postępu technologicznego tonarz statku jest stale modyfikowany, tak aby spełnić wymagania bezpieczeństwa. Obecnie, wraz z rozwojem nowoczesnych technologii, wprowadzono nowe standardy dotyczące systemu tonarzu, które określają dodatkowe wymagania techniczne dla statków.
Wśród stosowanych dzisiaj standardów należy wymienić na przykład Polskie Przepisy Budowy Statków czy też The International Convention for the Prevention of Pollution from Ships (MARPOL). Obie konwencje regulują wymogi techniczne związane z tonarzem, ale MARPOL skupia się dodatkowo na ochronie środowiska morskiego. Ochrona ta została zagwarantowana dzięki wprowadzeniu zasad związanych z minimalizacją zanieczyszczeń jakie powstają podczas eksploatacji statków.
Podsumowując, normy i standardy, regulujące zagadnienia związane z tonarzem wprowadzone zostały po to, aby zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa żeglugi, jak również ochronę środowiska morskiego. Bez wątpienia, rozwój technologiczny wpłynie na dalsze zmiany w tych regulacjach, jednakże zasadniczą zasadą nadal pozostanie minimalizacja ryzyka pochodzącego z eksploatacji statków.
Unijne regulacje dotyczące tonażu – jakie zmiany w ostatnim czasie wprowadzono?
Unijne regulacje dotyczące tonażu – jakie zmiany w ostatnim czasie wprowadzono?
Tonaż to jednostka określająca pojemność brutto statku. Jest to niezwykle ważny parametr, który wpływa na przepływ towarów oraz bezpieczeństwo podczas pływania. W Unii Europejskiej (UE) obowiązują specyficzne regulacje dotyczące tonażu, które od czasu do czasu są modyfikowane dla lepszego dostosowania się do aktualnych potrzeb i wymagań branży morskiej. W ostatnim czasie wprowadzono kilka istotnych zmian, które warto poznać.
Jedną z nich jest zmiana ścisłych wymagań dotyczących potwierdzenia tonażu dla małych i średnich przedsiębiorców. Wcześniej ciężar ten składał się na ogólną liczbę statków we flocie UE, ale wraz z nowymi przepisami może on teraz być wyłączony z tych danych. To obniża koszty i zmniejsza administrowanie dla przedsiębiorców, którzy często musieli ponosić dodatkowe koszty związane z potwierdzeniem ich floty zgodnej z przepisami.
Kolejną ważną zmianą jest wprowadzenie standardów tonażowych dla statków międzynarodowych, zgodnie z wymaganiami Protokołu International Tonnage Convention 1969 (ITC69). To ułatwia współpracę międzynarodową poprzez zapewnienie jednolitych, międzynarodowo uznawanych standardów tonażowych dla wszystkich statków.
Dodatkowo, w Unii Europejskiej wprowadzono bardziej rygorystyczne normy w zakresie przestrzegania wymogów dotyczących pomiaru tonażu. W tym celu powstały nowe przepisy związane z kontrolą i pomiarami statków, aby zbierać bardziej dokładne i spójne dane. Dzięki temu Wspólnota poprawiła swoją zdolność do monitorowania wykorzystania ton w porcie i na wodach UE.
Również w poprzednim roku, w ramach unijnej strategii dotyczącej obniżenia emisji, wprowadzono nowe przepisy związane z użyciem tonażu jako wskaźnika emisji CO2. To wymaga dokładnego pomiaru pojemności statku, gdyż jest to zasadniczy element dalekosiężnego planowania i wprowadzania skutecznych działań przeciwdziałających problemowi globalnego ocieplenia.
W sumie zmiany wprowadzone w Unii Europejskiej dotyczące regulacji tonażu stanowią ważny krok w kierunku osiągnięcia większej spójności w zakresie wymogów dotyczących pomiarów statków. Pomagają w tworzeniu jednolitych standardów, co ułatwia porównywanie i analizę wyników. To z kolei ma wpływ na bezpieczeństwo na morzu i na wodach UE, a także na redukcję emisji gazów cieplarnianych. Dlatego dla branży morskiej tak ważne jest, aby być na bieżąco z aktualnymi regulacjami dotyczącymi tonażu i dostosowywać się do nich zgodnie z wymogami.
Tonaż a podatki – jakie związki zachodzą między ilością ładunku, a wysokością podatków?
Tonaż a podatki – jakie związki zachodzą między ilością ładunku, a wysokością podatków?
W dzisiejszych czasach handel morski jest jednym z najważniejszych rodzajów handlu na świecie. Codziennie dziesiątki statków przewożą tysiące ton ładunków. Obok ogromnej produktywności, ta branża jest także narażona na różne ryzyka w tym także na ryzyko podatkowe. W tym tekście skupimy się na tonażu i jego wpływie na podatki.
Co to jest tonaż?
Tonaż to miara ładowności statku, wyrażona w następującym wzorze matematycznym: tonaż brutto (GT) = (długość x szerokość x wysokość)/100. Dlatego też wartość tonażu brutto jest wyrażona w liczbach całkowitych.
Prawo opodatkowania tonażu:
Wszystkie jednostki pływające winny podlegać opodatkowaniu w zależności od tonażu brutto, ilości ładunku oraz obszaru, na którym jeżdżą. Właściciel statku powinien uiścić należności podatkowe, w przeciwnym razie jego jednostka może zostac zatrzymana i zdana na aukcje w celu odzyskania długów.
Wpływ tonażu na podatki:
W niektórych krajach i regionach, podatki są obliczane w oparciu o tonaż jednostki. Wysokość podatku jest uzależniona od tonażu brutto oraz ilości ładunku, który jest przewożony. W przypadku Polski, stawki podatkowe zmieniają się w zależności od tonażu statku. Zaczynają się od kwoty 3000 złotych za rok podatkowy dla jednostek o tonażu do 200 GT, a kończą się na 140 000 złotych rocznie dla statków o tonażu brutto powyżej 5000 GT.
Wpływ podatków na handel morski:
Wysokie podatki stanowią barierę dla rozwoju handlu morskiego, ponieważ znacząco zwiększają koszty przewozu ładunków. Z tego powodu wielu inwestorów decyduje się na rezygnowanie z przewozu ładunków przez wody terytorialne kraju, w którym obowiązują wysokie podatki.
Podsumowanie:
Tonaż ma duży wpływ na wysokość należności podatkowych. Wyliczenie tonażu jest bardzo proste i pozwala właścicielom jednostek pływających na dokładne rozliczenie podatkowe. Wysokość podatku opartego na tonażu jest uzależniona od ilości przewożonego ładunku i miejsca, w którym odbywa się transport. Wysokie podatki na przewóz ładunków przez morza są jednym z czynników hamujących rozwój branży morskiej. Z tego też powodu wiele państw niechętnie stosuje tego typu praktyki, aby zachęcić do zwiększenia ilości przewożonych towarów.
Zatem, w ramach gospodarki morskiej, należy zwracać uwagę również na koszty operacyjne jednostek pływających, w tym na wysokość podatków, co znacząco wpływa na decyzje właścicieli statków oraz inwestorów.
Jak prawo morskie reguluje kwestię tonażu na międzynarodowych wodach?
Prawo morskie reguluje wiele kwestii związanych z żeglugą i działalnością na wodach międzynarodowych. Jedną z nich jest kwestia tonażu, która ma kluczowe znaczenie przy wykonywaniu różnego rodzaju działań na morzu. W tym artykule zajmiemy się szczegółowo omówieniem tego, jak prawo reguluje kwestię tonażu na międzynarodowych wodach.
Pierwszą kwestią, która warto zaznaczyć, jest to, że tonaż okrętu jest ważny nie tylko ze względów technicznych, ale również prawnych. Na międzynarodowych wodach tonaż okrętu jest jednym z elementów decydujących o jego określonej klasie. Na tej podstawie okręty dzielą się na: niskotonarzowe, średniotonarzowe oraz wysokotonarzowe.
Klasyfikacja ta ma swoje źródła w Konwencji tonnage’owej z 1969 roku, która stanowi, jakie wymogi minimalne powinien spełnić statek, aby móc zostać sklasyfikowany według swojego tonażu. Konwencja ta wprowadza również kilka istotnych pojęć, między innymi: brutto tonę, netto tonę, tonę rejestrową oraz tonę deklarowaną.
Brutto tonę, inaczej zwana objętością brutto, oblicza się poprzez pomnożenie długości, szerokości i wysokości okrętu, dzieląc wynik przez magiczną liczbę 100 (tj. 1000/2,83). Natomiast netto tonę oblicza się w oparciu o potrzebę wykorzystania przestrzeni wewnątrz okrętu. Tonę rejestrową wyznacza się na podstawie dzisiaj już nieistniejących formularzy wypełnianych przez kapitana statku, a tonę deklarowaną określa się jako sumę objętości brutto i netto bez dodatkowych mnożników.
Klasyfikacja okrętów według ich tonażu ma ogromne znaczenie dla zastosowania różnych przepisów prawa morskiego. Wyróżniamy kilka głównych obszarów, w których tonaż okrętu odgrywa ważną rolę. Pierwszym z nich jest kwestia płatności za korzystanie z portów. Państwa mają prawo do pobierania opłat za korzystanie z portów, a wysokość tych opłat często uzależniona jest od tonażu statków. W tym przypadku warto zaznaczyć, że większe okręty muszą liczyć się z wyższymi opłatami za przycumowanie i korzystanie z infrastruktury portowej.
Kolejnym obszarem, w którym tonaż odgrywa znaczącą rolę, są przepisy dotyczące bezpieczeństwa na morzu. Państwa mają prawo do wprowadzania określonych wymagań związanych z przeprowadzaniem kontroli bezpieczeństwa na pokładzie okrętu, a te wymagania są zazwyczaj uzależnione od tonażu statków. Większe okręty są częściej poddawane inspekcji i są objęte bardziej rygorystycznymi normami bezpieczeństwa.
Kwestia tonażu ma także wpływ na ubezpieczenia statków i przewóz ładunków. Warto zwrócić uwagę, że wysokotonarzowe okręty niosą większe ryzyko, co wpływa na wysokość składek ubezpieczeniowych. Wraz ze wzrostem tonażu, rośnie także możliwość przewozu większej ilości ładunków, co wpływa na opłacalność działalności morskiej.
Podsumowując, kwestia tonażu jest bardzo istotna z punktu widzenia prawa morskiego. Warto zwrócić uwagę na to, że regulacje dotyczące tonażu mają nie tylko wymiar techniczny, ale również wpływają na wiele innych aspektów działalności na wodach międzynarodowych. Z jednej strony stanowią wyzwanie dla załóg okrętów, które muszą spełnić wymagania stawiane przez prawo, a z drugiej strony wpływają na koszty działalności i ostatecznie wychodzą na dobre lub na złe dla całej branży morskiej.
