Wprowadzenie do problematyki dopingu w sporcie
Prawo sportowe i problematyka dopingu w sporcie
Doping jest jednym z największych problemów występujących w dzisiejszym sporcie. Wielu sportowców jest skłonnych do stosowania niedozwolonych substancji, aby poprawić swoje wyniki i osiągnięcia, które często są kluczowe dla ich karier i wizerunku.
Prawo sportowe to dziedzina, która ma na celu regulowanie zasad i norm dotyczących sportu. Jednym z najważniejszych elementów prawa sportowego jest walka z dopingiem. Prawo i przepisy dotyczące dopingu są stale rozwijane i ulepszane w celu zapewnienia uczciwej i etycznej gry.
Doping może przybierać różne formy, począwszy od stosowania niedozwolonych substancji, jak również manipulowania wynikami testów dopingowych, stosowania niedozwolonych technik i narzędzi, umyślnego kłamstwa, a nawet brakuującej zgody lub wiedzy w zakresie reguł antydopingowych.
Wprowadzenie do kontroli dopingu – Najważniejsze założenia
Walka z dopingiem rozpoczęła się w latach 60-tych XX wieku i stara się walczyć z tym problemem poprzez uniemożliwienie sportowcom stosowania niebezpiecznych lub zabronionych substancji i metod. Głównym celem walki z dopingiem jest ochrona zdrowia sportowców oraz zapewnienie uczciwej i transparentnej rywalizacji.
Agencje antydopingowe oraz organizacje sportowe są odpowiedzialne za wdrażanie przepisów antydopingowych, kontrolę sportowców oraz wystawianie kar za łamanie zasad. Podczas kontroli antydopingowych sportowcy są testowani na obecność niedozwolonych substancji lub manipulacji wynikami, w celu wykrycia oszustw.
Wprowadzenie do Sankcji wynikających z naruszenia przepisów antydopingowych
Sankcje za łamanie przepisów antydopingowych mogą być bardzo poważne, a skala kar jest bardzo szeroka, od ostrzeżeń po dyskwalifikacje. Sportowcy mogą zostać zawieszeni lub nawet wykluczeni z rywalizacji na wiele lat. Niekorzystne konsekwencje picia napojów zawierających niedozwolone substancje odnoszą się nie tylko do zawodników, ale również do organizacji sportowych, których wizerunek i reputacja są na szali.
Podsumowanie:
Doping w sporcie jest problemem, którego skutki niosą dalsze konsekwencje społeczne. Podejście prawne do zagadnienia dopingu jest bardzo ważne, ponieważ reguluje ono stosowanie kar za nieuczciwe postępowanie w sporcie. Agencje antydopingowe i organizacje sportowe są odpowiedzialne za wdrażanie przepisów antydopingowych i kontrolowanie sportowców pod kątem stosowania zabronionych substancji lub metod. Jednym z kluczowych celów walki z dopingiem jest ochrona zdrowia sportowców oraz zapewnienie uczciwej i transparentnej rywalizacji.
Jakie są najczęściej stosowane kategorie środków dopingowych?
Środki dopingowe stanowią istotną kwestię w sporcie i odgrywają ważną rolę w zapewnieniu fair play oraz w ochronie zdrowia sportowców. W związku z tym, że sportowcy korzystają z różnych rodzajów środków dopingowych, klasyfikacja tychże substancji jest kluczowa w celu zapewnienia skutecznej walki z dopingiem. Poniżej przedstawiamy najczęściej stosowane kategorie środków dopingowych.
1. Hormony i metabolity
Hormony i metabolity są jednymi z najczęściej stosowanych środków dopingowych w sporcie. Działają one na organizm poprzez wprowadzenie do niego hormonów lub ich pochodnych, co zwiększa wydajność układu nerwowo-mięśniowego. Są to między innymi: erytropoetyna (EPO), zastrzyki testosteronu, somatotropinę (STH) oraz dehydroepiandrosteron (DHEA).
2. Środki maskujące
Środki maskujące są substancjami, które wprowadzone do organizmu zmieniają jego skład chemiczny i ukrywają ślady stosowania innych środków dopingowych. W ramach tej kategorii można wyróżnić między innymi: diuretyki, leki przeciw zapalne, beta-blokery oraz probenecyd.
3. Stimulanty
Stimulanty są środkami pobudzającymi, które zwiększają wydajność organizmu poprzez zwiększenie poziomu adrenaliny i noradrenaliny. Mogą to być m.in.: amfetaminy, kokaina, efedryna, kofeina czy fentermina.
4. Narkotyki
Narkotyki to grupa środków, które mają działanie uspokajające i przeciwbólowe. Ich stosowanie w sporcie ma na celu zmniejszenie odczuwania bólu oraz zwiększenie koncentracji. Są to między innymi: morfina, kodeina oraz heroina.
Podsumowanie
Klasyfikacja środków dopingowych jest kluczowa w celu zapewnienia skutecznej walki z dopingiem. Powyższe kategorie wskazują na najczęściej stosowane środki dopingowe i pozwolą na lepsze zrozumienie problemu. Ważne jest, aby sportowcy zdawali sobie sprawę z ryzyka i konsekwencji stosowania środków dopingowych oraz aby środowiska sportowe odgrywały aktywną rolę w zwalczaniu tego zjawiska.
Anaboliki – co to są i w jaki sposób działają?
Anaboliki – co to są i w jaki sposób działają?
Anaboliki to substancje, które służą do wspomagania wzrostu tkanki mięśniowej oraz poprawy wydolności organizmu. Substancje te znane są również pod nazwą sterydów anaboliczno-androgennych i są odpowiedzialne za wprowadzenie do organizmu egzogennych hormonów płciowych. Anaboliki występują w wielu postaciach, takich jak tabletki, wstrzykiwki, żele oraz plastrach. Ich stosowanie w sporcie jest zabronione, gdyż stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia zawodników.
Podział anabolików
Anaboliki dzielą się na trzy kategorie. Pierwszą grupę stanowią substancje, które powstają naturalnie w organizmie człowieka. Istnieją również syntetyczne anaboliki, które produkowane są w laboratoriach, a także anaboliki roślinne, które pochodzą z roślin, takich jak Tribulus terrestris czy fenkuł. Każda z tych grup ma inny wpływ na organizm i daje różne efekty.
Działanie anabolików
Anaboliki działają poprzez wzrost ilości hormonów płciowych we krwi oraz zwiększenie wychwytu aminokwasów przez mięśnie. Hodowla mięśni zachodzi w wyniku syntezy białka, którą przeprowadza mięsień. Anaboliki powodują natychmiastowe zwiększenie syntezy białka, co prowadzi do szybszego wzrostu masy mięśniowej. Poprawiają również energię i siłę mięśni, co z kolei wpływa na osiągi sportowe.
Skutki uboczne stosowania anabolików
Stosowanie anabolików ma wiele negatywnych skutków ubocznych, które zagrażają życiu i zdrowiu. Występują u nich zakłócenia w pracy serca, wątroby i nerek. Mogą także wpłynąć na poziom cholesterolu, co prowadzi do chorób serca i udarów. Zwiększa się ryzyko chorób zakaźnych oraz nowotworów. Stosowanie anabolików prowadzi także do problemów w układzie płciowym oraz depresji.
Podsumowanie
Anaboliki to substancje, które stosowane w sporcie zagrażają życiu zawodników. Ich działanie polega na zwiększeniu wydolności organizmu poprzez wzrost masy mięśniowej oraz poprawę energii i siły. Jednakże ich stosowanie powoduje poważne skutki uboczne, które ograniczają zdolność sportową i stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia. Dlatego ich stosowanie jest zabronione w sporcie, a zawodnicy dopuszczający się stosowania anabolików są karani przez organy sportowe.
Hormony wzrostu – zastosowanie i skutki uboczne stosowania
Zastosowanie hormonów wzrostu w sporcie jest jednym z najpopularniejszych i najbardziej skutecznych sposobów poprawy wyników sportowych. Jednakże, ich stosowanie jest zabronione przez większość organów sportowych, ponieważ może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych dla sportowców. W tym artykule omówimy zarówno pozytywne jak i negatywne aspekty stosowania hormonów wzrostu w sporcie.
Hormony wzrostu są hormonami wydzielanymi przez przysadkę mózgową i pełnią wiele funkcji w organizmie ludzkim. Pomagają w regeneracji tkanek, wpływają na wzrost kości i mięśni oraz na ogólny rozwój fizyczny. W medycynie, hormony wzrostu są używane do leczenia chorób, takich jak niedobór wzrostu, a także do zwalczania skutków starzenia się.
W sporcie, hormony wzrostu są często stosowane w celu zwiększenia masy mięśniowej, siły i wytrzymałości. W szczególności, są one stosowane przez kulturystów i innych sportowców, którzy chcą zwiększyć swoją masę mięśniową w krótkim czasie. Stosowanie hormonów wzrostu ma na celu zwiększenie produkcji białka w organizmie, co prowadzi do szybszej regeneracji mięśni i większego wzrostu mięśni.
Jednakże, stosowanie hormonów wzrostu w sporcie ma również wiele negatywnych skutków ubocznych. Po pierwsze, może to prowadzić do poważnych zaburzeń hormonalnych w organizmie, co może skutkować depresją, nadmierną utratą masy ciała, opóźnieniem psychicznym i rozwojem chorób serca. Ponadto, zwiększenie masy mięśniowej może prowadzić do poważnych problemów ze stawami i mięśniami.
W przypadku sportowców, którzy stosują hormony wzrostu, można również zauważyć problemy z równowagą hormonalną, a także nietypowe wzorce utraty mięśni i utrzymywania się wagi. Stosowanie tych hormonów może również prowadzić do wpływu na funkcję nerek i wątroby, co może prowadzić do poważnych chorób i uszkodzeń.
Wniosek
Podsumowując, stosowanie hormonów wzrostu w sporcie może prowadzić do szybkiego przyrostu masy mięśniowej, siły i wytrzymałości, co pozytywnie wpływa na wyniki sportowe. Jednakże, ilość skutków ubocznych wraz z ryzykiem zdrowotnym, jest ryzykiem, który warto przemyśleć przed podjęciem decyzji o ich stosowaniu. W przypadku sportowców próbujących osiągnąć maksymalne wyniki sportowe, warto zastanowić się nad alternatywnymi metodami trenowania, a taką metodą być może, jest stosowanie naturalnych metod treningowych, które są zdrowsze i bezpieczniejsze dla zdrowia.
Stymulanty – jakie działają na organizm i jak często występują w sporcie?
W sporcie, szczególnie w tych wymagających dużej siły i wytrzymałości fizycznej, stosowanie stymulantów jest nadal poważnym problemem. Wkrótce tłumaczymy, jakie stymulanty działają na organizm i jak często występują w sporcie.
Stymulanty są rodzajem substancji, które zwiększają poziom aktywności układu nerwowego i przyspieszają pracę serca, co prowadzi do zwiększenia wydolności fizycznej. Jednakże, ich stosowanie w sporcie stanowi ogromne zagrożenie dla zdrowia sportowców i jest zdecydowanie niezgodne z zasadami fair play.
Jednym z najbardziej skutecznych stymulantów są amfetaminy, które są bardzo popularne wśród sportowców. Jednakże, ich stosowanie ma poważne skutki uboczne, w tym zaburzenia snu i emocji, a w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do śmierci sportowca.
Innym popularnym stymulantem, który jest szeroko stosowany w sporcie, jest efedryna. Ta substancja wykazuje działanie podobne do amfetamin, ale wykazuje również silne działanie moczopędne, co wykorzystuje się w sporcie w celu utraty wagi. Jednakże, efedryna jest również niebezpieczna i może prowadzić do poważnych problemów z sercem i układem krążenia.
Kofeina jest kolejnym stymulantem, który ma znaczny wpływ na organizm i dlatego jest powszechnie stosowana w sporcie. Działa ona jako pobudzacz układu nerwowego, zwiększając poziom adrenaliny, która z kolei zwiększa wydolność fizyczną i daje poczucie większej energii. Jednakże, tak jak w przypadku innych stymulantów, stosowanie kofeiny ma swoje niebezpieczeństwa.
W sporcie, stosowanie stymulantów jest uważane za doping i jest całkowicie niezgodne z zasadami fair play. Sportowcy, którzy decydują się na ich stosowanie, ryzykują swoje zdrowie i karę dyskwalifikacji. W celu uniknięcia niebezpieczeństw związanych z tymi substancjami, sportowcy powinni skupić się na zdrowym stylu życia, właściwej diecie i treningach, aby zwiększyć swoją wydolność fizyczną.
Podsumowując, stymulanty są substancjami, które zwiększają poziom aktywności układu nerwowego i przyspieszają pracę serca, co prowadzi do zwiększenia wydolności fizycznej. Jednakże, ich stosowanie w sporcie jest niezgodne z zasadami fair play i stanowi ogromne zagrożenie dla zdrowia sportowców. Warto zwrócić uwagę na zdrowy styl życia i właściwe treningi, aby zwiększyć swoją wydolność fizyczną.
EPO – co to za substancja i jakie jest jej zastosowanie w świecie sportu?
EPO (erytropoetyna) to hormon peptydowy produkowany naturalnie przez nerki u ssaków. Jego głównym zadaniem jest pobudzanie produkcji erytrocytów – czerwonych krwinek. EPO jest stosowane również jako lek w leczeniu chorób układu krwionośnego, takich jak anemia.
Jednakże, w świecie sportu, EPO jest najczęściej kojarzone z dopingiem. Dlaczego? Ponieważ stymuluje on produkcję czerwonych krwinek, a ich większa liczba w organizmie zwiększa przepływ tlenu do mięśni i poprawia wydolność sportowca. Dlatego też EPO jest szczególnie popularne w dyscyplinach takich jak kolarstwo, bieganie, pływanie czy narciarstwo.
Mimo że EPO jest stosowane w celach medycznych i zalegalizowane w tym zakresie przez Międzynarodową Agencję Antydopingową (WADA), używanie go bez przepisu lekarza i w celach dopingowych jest nielegalne. Jego stosowanie w celach dopingowych może prowadzić do poważnych skutków dla zdrowia sportowców, włączając w to zwiększone ryzyko zatorów krwi, zapalenia naczyń i chorób sercowo-naczyniowych.
W przypadku wykrycia stosowania EPO przez sportowca, grozi mu dyskwalifikacja i utrata wszelkich osiągnięć sportowych. Ponadto, lekarze, trenerzy czy agenci sportowi, którzy namawiają sportowców do stosowania dopingu, również narażają się na sankcje ze strony władz sportowych czy prawnych.
Z tego powodu, Międzynarodowa Agencja Antydopingowa prowadzi intensywne badania oraz rozwija technologie antydopingowe, które pozwalają na wykrywanie stosowania EPO i innych niedozwolonych substancji. Wielu sportowców i działaczy sportowych zaangażowało się aktywnie w zwalczanie dopingu, uznając, że czysty sport jest kluczowy dla etyki i fair play w sporcie.
Wnioskując, EPO jest substancją, która w świecie medycyny ma pozytywny wpływ na produkcję czerwonych krwinek, ale jej nielegalne stosowanie w celach dopingowych jest nie tylko nieetyczne, ale i niebezpieczne dla zdrowia sportowców. Zakaz stosowania dopingu w sporcie jest kluczowym elementem walki o czysty i fair play w zawodach sportowych, a kontrola antydopingowa jest jednym z narzędzi służących temu celowi.
Diuretyki – czy są stosowane w sporcie i jakie mają skutki dla zdrowia?
Diuretyki to grupa leków, które stosowane są w celu zwiększenia diurezy, czyli wydalania płynów z organizmu. Ich działanie opiera się na blokowaniu wchłaniania zwrotnego sodu i wody w kanalikach nerkowych, co prowadzi do zwiększonej diurezy.
Niestety, diuretyki znajdują również zastosowanie w sporcie, gdzie są wykorzystywane do szybkiego pozbycia się z organizmu wody, a w efekcie zmniejszenia masy ciała. W ten sposób zawodnicy próbują osiągnąć korzyści w rywalizacji, choć takie stosowanie diuretyków jest nielegalne i uznawane za doping.
Stosowanie diuretyków w sporcie niesie ze sobą wiele skutków ubocznych dla zdrowia. Przede wszystkim, może prowadzić do odwodnienia organizmu, a w skrajnych przypadkach nawet do niedokrwistości. Wraz z wydalaniem wody z organizmu, diuretyki mogą również prowadzić do utraty elektrolitów, co wpływa negatywnie na funkcjonowanie organizmu.
Innym poważnym zagrożeniem związanym ze stosowaniem diuretyków jest zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie. Leki te mogą również wpływać na pracę serca i nerek, co z kolei zwiększa ryzyko poważnych problemów zdrowotnych, takich jak niewydolność nerek czy zaburzenia rytmu serca.
Oprócz negatywnych skutków dla zdrowia, stosowanie diuretyków jako doping jest surowo zabronione i może prowadzić do dyskwalifikacji zawodnika, a także do sankcji finansowych i wizerunkowych. Podobnie jak w przypadku innych form dopingu, stosowanie diuretyków jest sprzeczne z duchem fair play i godzi w integrytę sportu.
Wniosek jest jasny: diuretyki nie powinny znajdować zastosowania w sporcie, ponieważ niosą ze sobą szereg skutków ubocznych dla zdrowia, a stosowanie ich w sporcie jest nielegalne i sprzeczne z zasadami fair play. Wszyscy zawodnicy powinni podchodzić do sportu z szacunkiem dla reguł i dla swojego zdrowia, a nie tylko w celu osiągnięcia krótkotrwałych korzyści sportowych.
Beta-blokerzy – zastosowanie w sporcie i skutki uboczne
Beta-blokerzy są grupą leków, które w znacznym stopniu wpływają na układ krążenia poprzez blokowanie receptorów beta-adrenergicznych. Ich zastosowanie w sporcie, w szczególności w dyscyplinach wymagających wytrzymałości, takich jak biegi długodystansowe, rowery czy triathlon, budzi wiele kontrowersji ze względu na ich wpływ na organizm oraz ich wpływ na wyniki sportowe.
Beta-blokerzy wykorzystywani są w sporcie głównie w celu łagodzenia objawów nadmiernego pobudzenia układu współczulnego. Dzięki nim, zawodnicy mogą m.in. dłużej utrzymać stały rytm serca, co w połączeniu z większą wydajnością siłową, daje im większe szanse na osiągnięcie lepszych wyników.
Mimo to, stosowanie beta-blokerów w sporcie nie jest pozbawione skutków ubocznych. Przede wszystkim, wpływają one na układ krążenia, co może prowadzić do spadku ciśnienia krwi i duszności. W dłuższych okresach stosowania, mogą również wpłynąć na kondycję mięśni i spowodować uczucie osłabienia.
Pomimo tego, że beta-blokerzy są lekami, które wymagają recepty lekarskiej, w wielu krajach są one wykorzystywane przez sportowców bez wiedzy i zgody specjalisty. Jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ leki te wpływają na funkcjonowanie całego organizmu i ich ilość i sposób stosowania powinny być zawsze dostosowane do konkretnej osoby i sytuacji.
W przypadku wykrycia stosowania beta-blokerów przez sportowca, kara jest bardzo surowa, a zawodnik może stracić tytuły, nagrody i medale. W większości państw stosowanie beta-blokerów u sportowców jest zabronione.
Podsumowując, stosowanie beta-blokerów w sporcie budzi wiele kontrowersji ze względu na ich wpływ na organizm i wyniki sportowe. Chociaż są one wykorzystywane przez niektórych sportowców, powinni oni zdawać sobie sprawę z skutków ubocznych i korzystać z nich tylko za radą specjalisty. W przypadku wykrycia stosowania tych leków, dopuszczalność wyników sportowych bywa pod znakiem zapytania, a zawodnik może ponieść konsekwencje.
Biologicznie czynne peptydy – co to są i jakie mają zastosowanie w sporcie?
W największym skrócie biologicznie czynne peptydy to krótkie łańcuchy aminokwasowe, które występują naturalnie w organizmie i mogą wpływać na wiele procesów fizjologicznych, w tym na rozwój mięśni, regenerację tkanek, redukcję bólu czy przyspieszenie gojenia się ran.
Ze względu na swoje właściwości, peptydy stały się popularnym środkiem dopingującym w sporcie. Zwykle są one stosowane w formie syntetycznej i podawane doustnie, wstrzykiwane lub aplikowane na skórę.
Najczęściej stosowanym peptydem w sporcie jest hormon wzrostu, który zwiększa syntezę białek w mięśniach, poprawia regenerację tkanek i zmniejsza czas potrzebny do osiągnięcia pełnej wydolności fizycznej po intensywnym treningu. Kolejnym popularnym peptydem jest erytropoetyna, która zwiększa liczbę czerwonych krwinek i poprawia transport tlenu przez organizm.
Innymi popularnymi peptydami stosowanymi w sporcie są czynniki wzrostu mięśni, peptydy wytwarzające tlenek azotu czy peptydy przeciwzapalne i przeciwbólowe.
Wykorzystywanie biologicznie czynnych peptydów w sporcie jest nielegalne i niesie ze sobą poważne ryzyko dla zdrowia sportowca. Działają one bowiem na poziomie hormonalnym, co powoduje zmiany w organizmie, takie jak nadmierna masa mięśniowa, wzrost ciśnienia krwi czy zwiększone ryzyko chorób serca. Stosowanie peptydów może także wpłynąć na wyniki badań antydopingowych, co prowadzi do dyskwalifikacji i utraty tytułów sportowych.
Podsumowując, biologicznie czynne peptydy to krótkie łańcuchy aminokwasowe, które występują naturalnie w organizmie i mają wiele właściwości fizjologicznych. Ze względu na swoje działanie, stały się one popularnym środkiem dopingującym w sporcie. Stosowanie peptydów jest jednak nielegalne i niesie ze sobą poważne ryzyko dla zdrowia sportowca, a także może skutkować dyskwalifikacją i utratą tytułów sportowych.
Jak walka z dopingiem zmienia się wraz z rozwojem technologii i nowymi rodzajami substancji dopingowych?
Walka z dopingiem w sporcie ma długi i burzliwy historię. Zmieniające się technologie oraz pojawiające się nowe rodzaje substancji dopingowych sprawiają, że ta walka nabiera coraz to nowych wymiarów.
W ciągu ostatnich dziesięcioleci metody wykrywania poszczególnych substancji oraz technologie laboratoryjne znacznie się zmieniły. To za sprawą tych zmian walka z dopingiem nabiera coraz większej precyzji i skuteczności. Dzięki postępom w dziedzinie biotechnologii i analizy chemicznej, testy antydopingowe są w stanie wykryć coraz mniejsze ilości substancji dopingowych, a jednocześnie niezawodnie wykryć nawet najnowsze, jeszcze nieznane substancje.
Niestety, rozwijające się technologie i znajdowane nowe substancje dopingowe sprawiają, że walka z dopingiem wciąż jest zawsze o krok w tyle za dopingu. Jest to spowodowane tym, że osoby, które zajmują się produkcją substancji dopingowych, zawsze będą starały się dostosowywać do coraz nowszych technologii wykrywania. Dlatego też tak ważna jest praca i badania nad nowymi technologiami antydopingowymi.
Świat sportu nie jest jedynym, w którym walka z dopingiem jest prowadzona. W wielu krajach funkcjonują instytucje, których zadaniem jest walka z dopingu wśród ludności cywilnej, związanie z kulturystyką, środowiskiem fitness, czy też ludźmi, którzy chcą pozbyć się zbędnej tkanki tłuszczowej. W przypadku sportów popularnych, takich jak kolarstwo, lekkoatletyka, czy piłka nożna, walka z dopingiem jest szczególnie trudna, gdyż sportowcy od lat wprowadzają nowe sposoby oszukania testów antydopingowych.
Walka z dopingiem w sporcie jest jednym z najważniejszych wyzwań dla nie tylko władz sportowych, ale także dla całej społeczności sportowej. Warto podkreślić, że walka ta nie dotyczy wyłącznie samych sportowców, lecz także kwestii etycznych oraz takich jak: nie równych szans w rywalizacji, co stanowi negatywny wpływ na samą społeczność sportową. Szczególnie ważnym aspektem tej problematyki jest edukacja młodych sportowców, co pozwoli im na wczesne zrozumienie szkodliwości stosowania niedozwolonych środków np naruszających cadło ludzkie.
Podsumowując, walka z dopingiem w sporcie jest procesem trudnym i wieloletnim. Jednakże, dzięki rozwojowi technologii oraz nowym metodologiom antydopingowym, wychodzi sie z tej walki z coraz większą precyzją i skutecznością. Ważne jest jednak, by cała społeczność sportowa zdawała sobie sprawę, że problem dotyka również innych dziedzin życia, a walkę z tym zjawiskiem można prowadzić także w ramach planu domowego. Wszelkie działania w tej sprawie, takie jak edukacja czy wprowadzenie nowych instrumentów kontrolnych, są niezwykle ważne z punktu widzenia sportu oraz zdrowia publicznego.
