Wprowadzenie – czym jest referendum ogólnokrajowe a czym samorządowe?
Wprowadzenie – czym jest referendum ogólnokrajowe a czym samorządowe?
Referendum jest pojęciem, które kojarzy się z aktem demokracji i funkcjonowaniem państwa. Chociaż wydaje się proste i zrozumiałe, to w Polsce dzieli się na dwa rodzaje: referendum ogólnokrajowe i samorządowe. Oba rodzaje różnią się od siebie sposobem, w jaki organizowane są oraz przedmiotem ich głosowania.
Referendum ogólnokrajowe to forma konsultacji społecznej, która jest organizowana w całym kraju, a każdy uprawniony do głosowania obywatel ma do niego prawo. Ustanowienie referendum ogólnokrajowego wymaga wprowadzenia specjalnego prawa przez Sejm i podpisu Prezydenta RP. Referendum może dotyczyć zmiany konstytucji lub ustawy. W czasie referendum pytania są bardzo sprecyzowane, a odpowiedzi prezentowane w sposób jednoznaczny, co przekłada się na konieczność bardzo dobrze przygotowanej strategii przez organizatorów referendum.
Natomiast referendum samorządowe to forma konsultacji społecznej organizowana przez organy samorządowe. W tym przypadku, pytania dotyczą spraw wyłącznie dotyczących danego samorządu terytorialnego, takie jak np. wybór władz samorządowych lub zmiana regulaminów wewnętrznych miasta. W odniesieniu do referendum samorządowego, nie ma odgórnych norm regulacyjnych, więc każda gmina, powiat lub województwo tworzy swoje własne zasady w tym zakresie.
Podsumowując, referendum ogólnokrajowe i samorządowe różnią się od siebie sposobem organizacji, zasięgiem i przedmiotem głosowań. Referendum ogólnokrajowe jest zorganizowane na poziomie całej Polski, a referendum samorządowe jest organizowane na poziomie właściwego samorządu terytorialnego. W przypadku referendum ogólnokrajowego ustanowione jest przez prawo, a w przypadku referendum samorządowego przez organy samorządowe. Warto jednak pamiętać, że zarówno referendum ogólnokrajowe, jak i samorządowe są ważnymi elementami demokracji i stanowią istotną kwestię w polskim systemie prawnym.
Wyjaśnienie różnic między referendum ogólnokrajowym a samorządowym
Referendum to jedna z najważniejszych form demokracji bezpośredniej, która pozwala obywatelom mówić o swojej opinii w ważnych sprawach publicznych. Referendum odbywa się wtedy, gdy obywatele wprost wyrażają swoją wolę, co do określonej kwestii. Istnieją różne typy referendum, ale poniżej omówimy różnicę między referendum ogólnokrajowym a samorządowym.
Referendum ogólnokrajowe
Referendum ogólnokrajowe jest przeprowadzane na poziomie krajowym, w którym dany kraj podejmuje decyzję w sprawie woli całego narodu. Referendum ogólnokrajowe jest przeprowadzane w odpowiedzi na ważne kwestie polityczne, takie jak zmiana konstytucji kraju, Europejska Unia czy zmiany w polityce gospodarczej.
Referendum samorządowe
Referendum samorządowe jest przeprowadzane na poziomie lokalnym, w którym mieszkańcy danej gminy lub miasta mogą wyrazić swoją opinię w ważnych kwestiach związanych z ich wspólnotą. Referendum samorządowe przykładowo może dotyczyć wprowadzenia nowych przepisów parkingowych, na które mieszkańcy chcą wpłynąć swoją opinią.
Podsumowanie
Referendum ogólnokrajowe i samorządowe różnią się znacznie od siebie zarówno pod względem zakresu jak i celu. Referendum ogólnokrajowe dotyczy ważnych kwestii politycznych dla całego państwa, podczas gdy referendum samorządowe dotyczy ważnych kwestii dla danej wspólnoty. Referendum jako forma demokracji bezpośredniej stanowi fundamentalne narzędzie do wyrażania woli społeczeństwa, a jego przeprowadzenie zapewnia obywatelom wprost oddziaływanie na kształtowanie polityki publicznej w społeczeństwie, niezależnie od skali tegoż referendum.
Kompetencje organów konstytucyjnych w sprawie referendów
Organizowanie referendum jest jednym z ważniejszych zadań, jakie stawia przed sobą konstytucja. Określa się je jako instrument bezpośredniej demokracji, pozwalający obywatelom na bezpośrednie wyrażanie swojej woli w ważnych dla kraju sprawach. W Polsce referenda organizowane są przez organy konstytucyjne, którym przysługują w tym względzie określone kompetencje.
W Polsce istnieją dwa rodzaje referendum: ogólne i lokalne. Referendum ogólne odbywa się na obszarze całego kraju, natomiast referendum lokalne jest przeprowadzane na terenie jednej z jednostek samorządu terytorialnego (gminy, powiatu, województwa). Referendum może być zarówno wiążące, jak i nieobowiązkowe.
Organizacją referendów w Polsce zajmuje się kilka organów konstytucyjnych. Do podstawowych zadań w tym zakresie należy:
1. Prezydent RP – zgodnie z konstytucją to właśnie prezydent ma w Polsce prawo zainicjowania referendum ogólnokrajowego. Musi on wówczas przedstawić Sejmowi projekt ustawy w tej sprawie. Ostateczna decyzja o organizacji referendum leży jednak w gestii parlamentu.
2. Sejm RP – ma prawo zwołania referendum ogólnokrajowego na wniosek co najmniej 100 tysięcy obywateli lub na wniosek Senatu. Warto zaznaczyć, że Sejm może zwołać referendum jedynie w określonych sprawach – według konstytucji dotyczą one zmian w konstytucji, przystąpienia Polski do organizacji międzynarodowej, ratyfikacji traktatów międzynarodowych oraz podpisania umów międzynarodowych, które znacząco wpływają na sytuację Polski.
3. Senat RP – zgodnie z konstytucją również Senat ma prawo do inicjatywy zwołania referendum ogólnokrajowego. W tym przypadku muszą być spełnione takie same wymagania jak w przypadku Sejmu.
4. Rada Ministrów – ma prawo zwołania referendum lokalnego na terenie jednej z jednostek samorządu terytorialnego.
5. Przewodniczący Rady Miasta – ma prawo zwołania referendum lokalnego na terenie miasta.
Ważnym elementem organizacji referendów jest ich regulacja formalna. W Polsce regulacje te określa ustawa o referendum. Przede wszystkim za jej pośrednictwem określa się sposób formułowania pytań, z jakimi występuje się do obywateli. Ustawa ustala też procedury dotyczące organizacji referendów oraz sposób przeprowadzania głosowania.
Podsumowując, referenda są ważnym elementem bezpośredniej demokracji i pozwalają obywatelom na bezpośrednie wyrażanie swojej woli w ważnych dla kraju sprawach. Organizacją referendum zajmują się w Polsce zarówno organy państwowe (prezydent, Sejm, Senat, Rada Ministrów), jak i samorządowe (przewodniczący Rady Miasta), a sposób ich przeprowadzenia określa ustawa o referendum.
Przykłady referendum ogólnokrajowego – jakie tematy były poruszane?
Referendum ogólnokrajowe to jedna z form wyrażenia woli narodu. Jest to procedura, która umożliwia obywatelom bezpośrednie wypowiedzenie się w sprawie istotnych dla kraju kwestii. W Polsce referendum ogólnokrajowe przeprowadza się na podstawie ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym.
W historii Polski przeprowadzono już kilkanaście tego typu konsultacji społecznych. Ich tematyka była bardzo zróżnicowana i dotyczyła zarówno spraw o charakterze politycznym, jak i społecznym czy ekonomicznym. Poniżej przedstawiam przykłady niektórych referendum ogólnokrajowych przeprowadzonych w Polsce:
1. Referendum z 25 września 1983 r. – dotyczyło przyszłości służby wojskowej w Polsce. Pytano m.in. o obowiązkowość odbycia służby wojskowej oraz o to, czy należy zwiększyć jej długość.
2. Referendum z 18 marca 1990 r. – zaproponowane przez rząd Tadeusza Mazowieckiego. Dotyczyło przeprowadzenia zmian w Konstytucji PRL i dotyczył następujących pytań: czy Polska powinna mieć demokratyczną Konstytucję, czy władzę w Polsce powinna sprawować władza ludowa i czy w Polsce powinna istnieć wolność zrzeszania się.
3. Referendum z 18 grudnia 1996 r. – dotyczyło wprowadzenia zmian w Konstytucji RP. Pytano m.in. o to, czy należy zmienić zasady wyboru Prezydenta RP, a także czy należy wprowadzić ograniczenia liczby kadencji Sejmu i Senatu.
4. Referendum z 7 września 2003 r. – dotyczyło przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Pytano o to, czy Polska powinna przystąpić do UE.
5. Referendum z 6 listopada 2015 r. – zaproponowane przez prezydenta Andrzeja Dudę. Dotyczyło zmian w Konstytucji RP dotyczących m.in. wprowadzenia zmian w Trybunale Konstytucyjnym, zmian w trybie powoływania i odwoływania członków Krajowej Rady Sądownictwa, a także wprowadzenia zakazu ograniczania praw rodziców wychowujących dzieci zgodnie z przekonaniami rodzicielskimi.
Referendum ogólnokrajowe to jedna z form bezpośredniego uczestnictwa obywateli w życiu politycznym kraju. Pozwala na wypowiedzenie się w istotnych dla Polski kwestiach oraz umożliwia zwiększenie partycypacji społecznej w procesie decyzyjnym. W przeszłości referenda ogólnokrajowe pozwoliły na wprowadzenie ważnych zmian konstytucyjnych i politycznych.
Przykłady referendum samorządowego – jakie tematy były poruszane?
Referendum samorządowe to instytucja, która pozwala na przeprowadzenie głosowania w sprawach związanych z funkcjonowaniem władzy samorządowej na danym obszarze. W Polsce taka forma partycypacji obywatelskiej po raz pierwszy została wprowadzona w 1990 roku w ramach reformy administracyjnej.
W ramach referendum samorządowego mieszkańcy gminy, powiatu lub województwa mają możliwość wyrażenia swojego stanowiska w kwestiach związanych z ich otoczeniem. Przeważnie przeprowadza się je w celu rozwiązania ważnych dla społeczności problemów, takich jak zagospodarowanie terenów, kwestie transportowe, plany zagospodarowania przestrzennego czy finanse publiczne.
Jednym z przykładów, kiedy przeprowadzono referendum samorządowe, było ogłoszenie w roku 2007 przez władze miasta Szczecin projektu budowy obwodnicy północnej. Władze miasta przeznaczyły na ten cel duże środki finansowe, a mieszkańcy obawiali się, że inwestycja zniszczy się środowisko naturalne i utrudni życie wsiom sąsiednim. W związku z tym, 25 czerwca 2016 roku przeprowadzono referendum, w którym mieszkańcy miasta mieli możliwość wyrazić swoje zdanie co do przyszłości tego projektu. W referendum wzięło udział 26% uprawnionych do głosowania, a 94,8% mieszkańców opowiedziało się przeciwko budowie obwodnicy północnej.
Kolejnym przykładem referendum samorządowego w Polsce było głosowanie w roku 2017 w sprawie budowy tunelu pod Martwą Wisłą. W referendum przeprowadzonym 16 września 2017 roku wzięło udział ponad 68% mieszkańców, a 87,9% mieszkańców Gdańska wypowiedziało się przeciwko budowie tunelu. W wyniku wyniku tego referendum inwestycja została wstrzymana, a mieszkańcy miasta mieli możliwość zaproponowania innych rozwiązań na poprawę sytuacji w kwestii korków w centrum Gdańska.
Innym ważnym wydarzeniem związanym z referendum samorządowym było przeprowadzone w roku 2020 głosowanie w sprawie podziału gminy Szczecin w celu utworzenia nowej gminy. W referendum wzięło udział ponad 41% mieszkańców, a 91,56% opowiedziało się przeciwko podziałowi gminy. W związku z tym władze miasta zrezygnowały z tego pomysłu.
Referendum samorządowe stanowi ważny instrument demokracji, ponieważ pozwala na bezpośrednie wypowiedzenie się mieszkańców w sprawach związanych z ich otoczeniem. Mieszkańcy dzięki temu mają możliwość aktywnego uczestnictwa w procesie decyzyjnym i wpływu na podejmowane decyzje.
Które formy referendum są w Polsce dostępne?
Referenda w Polsce odgrywają istotną rolę w demokratycznym procesie decyzyjnym. Jako forma bezpośredniej demokracji, referendum służy do wyrażania opinii lub woli społeczeństwa w kwestiach, które wpływają na jego życie. W Polsce obowiązuje ustawa o referendum lokalnym oraz ustawa o referendum ogólnokrajowym, które określają zasady i procedury przeprowadzania referendów.
W Polsce istnieją dwie formy referendum: referendum ogólnokrajowe oraz referendum lokalne. Referendum ogólnokrajowe może być przeprowadzone w sprawach szczególnie istotnych dla kraju, takich jak zmiana konstytucji, ratyfikacja umów międzynarodowych czy przystąpienie do organizacji międzynarodowych. Referendum lokalne ma na celu uzyskanie opinii mieszkańców danej gminy, powiatu lub województwa na temat projektów uchwał lub decyzji podejmowanych przez organy samorządu terytorialnego.
W obu przypadkach, referendum ogólnokrajowe jak i lokalne, występuje wymóg uzyskania minimalnej liczby głosów ważnych. Przy referendum ogólnokrajowym wymagane jest uzyskanie co najmniej 50% głosów ważnych, natomiast w przypadku referendum lokalnego, wymagania te są mniejsze i zależą od ustawowego przepisu.
Organami odpowiedzialnymi za organizację referendów są: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Rada Ministrów, Sejm i Senat na poziomie krajowym, a także organy samorządu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa) na poziomie lokalnym. Każdy z tych organów może zainicjować referendum na swoim poziomie lub uczestniczyć w referendum na poziomie krajowym.
Procedura przeprowadzania referendum jest określona w ustawie o referendum. Pierwszym etapem jest zgłoszenie inicjatywy referendumowej przez odpowiedni organ, następnie następuje sprawdzenie prawidłowości wniosku przez Państwową Komisję Wyborczą. W przypadku pozytywnej decyzji, władze odpowiedzialne za przeprowadzenie referendów ustalają datę i warunki przeprowadzenia referendum.
W czasie kampanii referendalnej zapewniona jest równowaga informacyjna dla obu stron, które są reprezentowane przez komitety referendalne. Każdy z nich ma określony czas antenowy w mediach publicznych i dostęp do pozwolenia na organizowanie zgromadzeń, w celu przekazania swojego stanowiska.
W Polsce referendum stanowi istotny element demokracji bezpośredniej, jednak ich przeprowadzenie stanowi znaczne wyzwanie dla całego społeczeństwa i wymaga zachowania wszelkich zasad demokracji oraz zasad przysługujących każdemu obywatelowi. Dlatego też, integralnym elementem każdego referendalnego procesu jest zapewnienia równowagi informacyjnej oraz pełnej jawności w procedurze przeprowadzania referendów.
Jakie wymagania trzeba spełnić, aby zorganizować referendum?
Referendum to jedna z form uczestnictwa obywateli w życiu politycznym państwa. W Polsce referendum może być zarówno powszechne (dotyczące całego państwa), jak i lokalne (dotyczące jednostek samorządu terytorialnego). Ogólnie rzecz biorąc referenda mogą dotyczyć różnych spraw, na przykład zmiany konstytucji, struktury państwa czy weta do ustaw.
Aby zorganizować referendum w Polsce, muszą zostać spełnione określone wymagania. Po pierwsze, referendum może być zainicjowane przez Prezydenta RP, Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu, rząd lub grupę co najmniej 500 tysięcy obywateli uprawnionych do głosowania. Wniosek o przeprowadzenie referendum musi zostać złożony do Sejmu i podpisany przez jego inicjatorów.
Po złożeniu wniosku, Sejm ma obowiązek w ciągu 30 dni przeprowadzić pierwsze czytanie i wydać uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum. Jeśli Sejm nie podejmuje uchwały lub uchwala o odrzuceniu wniosku, jego inicjatorzy mogą złożyć skargę do Trybunału Konstytucyjnego.
W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku przez Sejm, konieczne jest wyznaczenie terminu przeprowadzenia referendum oraz określenie jego przedmiotu, pytania lub pytań, na które odpowiedź mają dać obywatele. W przypadku referendów konstytucyjnych, konieczna jest zmiana konstytucji, co wymaga zatwierdzenia przez społeczeństwo na drodze referendum, wyniku w głosowaniu co najmniej 50% uprawnionych do głosowania.
Organizacja referendum wymaga również ustalenia zasad jego przeprowadzenia, w tym określenia liczby lokali wyborczych, wyznaczenia członków obwodowych komisji referendalnych, zabezpieczenia materiałów wyborczych i przygotowania protokołów wyborczych.
Wynik referendum jest wiążący, o ile wzięło w nim udział co najmniej 50% uprawnionych do głosowania. W przypadku, gdy w referendum nie dostosowano do tej zasady, wynik nie jest prawnie wiążący.
Podsumowując, organizacja referendum wymaga spełnienia szeregu wymagań, od zgłoszenia wniosku, aż po przeprowadzenie głosowania. Procedury te są szczególnie istotne w przypadku referendum konstytucyjnego, który może zmienić fundamentalne przepisy prawa najwyższego szczebla i ma duży wpływ na życie społeczne kraju.
Jak wygląda proces organizacji i przeprowadzenie referendum?
Referendum jest jednym z fundamentalnych instytucji demokratycznych, które umożliwiają obywatelom aktywny udział w przeprowadzaniu decyzji dotyczących kwestii kluczowych dla państwa i społeczeństwa. Proces organizacji i przeprowadzenia referendum wymaga szczegółowej regulacji prawa, która zagwarantuje uczciwość i otwartość tego procesu.
W Polsce referendum może być ogólnokrajowym, regionalnym, a także lokalnym. Istnieją trzy rodzaje referendum: inicjatywne, zwołane przez Sejm lub Prezydenta RP oraz obligatoryjne, przeprowadzane po uzyskaniu odpowiedniej liczby podpisów poparcia. Zawsze jednak referendum przeprowadzane jest na wniosek określonej grupy obywateli, często stowarzyszeń lub organizacji, która wskazuje temat w jakim mają zostać podjęte decyzje.
Przeprowadzenie referendum wymaga dokładnego zaplanowania procesu, który obejmuje między innymi ustalenie czasu i miejsca jego przeprowadzenia. Pierwszym etapem procedury jest zwołanie specjalnej komisji referendum, która odpowiada za przygotowanie i nadzór nad procesem przeprowadzenia referendum.
Komisja ta jest odpowiedzialna za przygotowanie niezbędnych materiałów informacyjnych, a także opisu celów i sposobu przeprowadzenia referendum. Konieczne jest również opracowanie formularza do głosowania oraz badań opinii publicznej w celu pozyskania informacji na temat stanowiska społeczeństwa wobec danego tematu.
Przeprowadzenie referendum wymaga wyznaczenia dnia głosowania oraz zapewnienia odpowiednich warunków lokalowych, a także zabezpieczenia wymaganej ilości kart do głosowania. W przypadku referendum ogólnokrajowego konieczne jest również wyznaczenie komisji wyborczych oraz określenie kryteriów ich składu i funkcjonowania. Wszyscy członkowie komisji muszą zostać wyznaczeni w drodze losowania i muszą być neutralni wobec przedmiotu referendum.
Proces organizacji i przeprowadzenia referendum musi być ściśle uregulowany, aby zagwarantować jego przejrzystość i uczciwość. Kwestia ta jest także regulowana przez Konstytucję RP, która określa zasady przeprowadzania referendum i określa procedurę zwoływania głosowań.
Warto podkreślić, że referendum jest ważnym instrumentem demokratycznym pozwalającym obywatelom na demokratyczną kontrolę nad władzą i podejmowanie kluczowych decyzji dotyczących życia społecznego i politycznego. Organizacja i przeprowadzenie referendum wymaga dużego nakładu pracy oraz dokładnej planifikacji, ale jest to niezbędne w celu zapewnienia maksymalnego poziomu uczciwości i rzetelności tego procesu.
Jakie konsekwencje mają wyniki referendum dla społeczeństwa i rządu?
Wyniki referendum mogą mieć różnorodne konsekwencje dla społeczeństwa i rządu. W Polsce, w kontekście konstytucyjnym, referendum może dotyczyć ustawy konstytucyjnej, w tym zmian w Konstytucji. Dlatego też jego wynik może wpłynąć na kształtowanie ustroju politycznego kraju. Przyjrzyjmy się zatem, jakie konsekwencje wyników referendum mogą mieć dla społeczeństwa i rządu.
Dla społeczeństwa wyniki referendum mogą mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje. Pozytywne skutki wynikają przede wszystkim ze zmian, które zostały zaakceptowane przez większość głosujących. Załóżmy, że na referendum przeprowadzonym w Polsce większość społeczeństwa opowiedziała się za wprowadzeniem zasad dotyczących decentralizacji władzy. W takim przypadku pozytywnymi konsekwencjami tego wyniku mogłyby być zmniejszenie biurokracji, większa skuteczność działania administracji państwowej i aktywizacja lokalnych społeczności. Dzięki temu społeczeństwo zyskałoby szansę na większą kontrolę nad swoim życiem i działaniem instytucji publicznych.
Z drugiej strony, wyniki referendum, które nie odzwierciedlają woli większości społeczeństwa, mogą prowadzić do napięć społecznych i politycznych. Konflikty między zwolennikami a przeciwnikami zmian mogą prowadzić do osłabienia zaufania do instytucji państwowych oraz do wzrostu apatii i poczucia bezsilności. Przykładem tego mogą być wyniki referendów przeprowadzonych we Włoszech w ostatnich latach. Większość z nich była charakterystyczna ze względu na fakt, że wskazywała na rozbieżność pomiędzy wolą społeczeństwa a działaniem rządu.
W przypadku rządu wyniki referendum mogą wpłynąć na jego wizerunek i legitymizację w oczach społeczeństwa. Jeśli rząd przystąpił do przeprowadzenia referendum, wynik będący dla niego korzystny może wzmocnić jego pozycję polityczną. Z kolei wynik odwrotny może spowodować kryzys w rządzie, osłabić jego autorytet i doprowadzić do trudnych decyzji politycznych. Przykładem takiego kryzysu może być sytuacja, jaka miała miejsce w Wielkiej Brytanii w związku z referendum dotyczącym wyjścia z Unii Europejskiej. Wynik referendum spowodował zmiany rządu i był przyczyną istotnych zmian w polityce kraju.
Podsumowując, wyniki referendum mogą mieć różne konsekwencje dla społeczeństwa i rządu. Ich wpływ zależy od rodzaju zmian, jakie referenda dotyczą, oraz od podłoża społecznego i politycznego. Dlatego też decyzja o przeprowadzeniu referendum powinna być starannie przemyślana, zapewniając stabilność i bezpieczeństwo w kraju. Warto pamiętać, że wyniki referendum powinny być interpretowane przez rządy jako wyraz demokratycznego wyboru społeczeństwa i powinny być podstawą do podejmowania decyzji w duchu dialogu i kompromisu.
Podsumowanie – czy referendum jest dobrym narzędziem do podejmowania decyzji w Polsce?
Referendum jest jednym z narzędzi, które pozwalają społeczeństwu bezpośrednio wziąć udział w procesie podejmowania decyzji politycznych. W Polsce ta forma demokracji bezpośredniej pojawiła się po transformacji ustrojowej, a w ostatnim czasie stała się coraz bardziej popularna, zwłaszcza w kontekście sporów politycznych. Czy referendum jest jednak dobrym narzędziem do podejmowania decyzji w Polsce? Jakie są jego wady i zalety?
Zacznijmy od korzyści związanych z referendami. Przede wszystkim pozwalają one na bezpośrednie włączenie się społeczeństwa w proces podejmowania decyzji. Obywatele mają możliwość wyrażenia swojego zdania w ważnej kwestii dla kraju, a prawo do głosowania dotyczy wszystkich, niezależnie od wieku, wykształcenia czy statusu materialnego. Referendum może też sprzyjać edukacji politycznej, gdyż wymaga od ludzi rozeznania się w zagadnieniach, które poruszają politycy.
Jednak referendum często bywa również krytykowane, szczególnie w Polsce. Powodem tego jest to, że często jest ono wykorzystywane jako narzędzie walki politycznej, a nie rzeczywistego dialogu i uwzględniania zdania mieszkańców. Wiele ludzi uważa, że referendum w Polsce często pomija wskazywanie konkretnej drogi wyjścia z sytuacji, przez co głosujący w rzeczywistości nie wiedzą, na co wskazuje ich głos. Ostatecznie decyzja we władzach zawsze spoczywa na organach konstytucyjnych, co często powoduje rozczarowanie i poczucie, że referendum było po prostu formalnością.
Innym argumentem przeciwko referendum jest również fakt, że decyzje podejmowane w ten sposób bywają emocjonalne i nie zawsze poparte dostateczną wiedzą. Mogą się opierać na stereotypach i uprzedzeniach, a nie na rzeczywistych argumentach. Spory polityczne, które są przyczyną organizowania referendum, nie zawsze wynikają z występowania nagłych i ważnych spraw wymagających natychmiastowej decyzji. Często są one bardziej wynikiem wzajemnej walki o władzę.
Nie ulega jednak wątpliwości, że referendum może być ważnym narzędziem w kreowaniu demokratycznego państwa prawa. Jednak, aby takie narzędzie funkcjonowało skutecznie i przyczyniło się do dialogu społecznego, a nie jedynie do aktywizacji emocji, musi być w Polsce gruntownie przemyślane. Warto zastanowić się nad tym, jakie warunki powinny być spełnione, aby referenda nie były jedynie narzędziem walki politycznej, ale przede wszystkim rzeczywistym dialogiem między władzą a społeczeństwem. Działania takie powinny być podejmowane zarówno na poziomie politycznym, jak i społecznym, a to wymaga zaangażowania i odwagi ze strony każdej ze stron.
