Wstęp: Czym są przesłuchania świadków?
Wstęp: Czym są przesłuchania świadków?
Przesłuchania świadków stanowią integralną część każdego procesu karnego. Ich celem jest uzyskanie informacji na temat okoliczności, które miały miejsce przed popełnieniem przestępstwa, w trakcie jego popełnienia i po jego popełnieniu. Świadkowie mogą dostarczyć kluczowych informacji, które umożliwiają wyjaśnienie sprawy i wydanie właściwego wyroku.
Z przedstawionego powyżej celu wynika konieczność przeprowadzania przesłuchań świadków w sposób profesjonalny i kompleksowy. Przesłuchanie powinno być przeprowadzone w sposób, który pozwoli uzyskać wszystkie istotne informacje. Właściwe przesłuchanie świadka wymaga odpowiedniego przygotowania i podejścia do tematu.
Ważne jest aby przesłuchujący posiadał wiedzę na temat procedury przesłuchania świadka i znał zasady przeprowadzania przesłuchania. Powinien też być w stanie kontrolować jego tempo i interpretować wypowiedzi świadków. Pełna kontrola i precyzja w przeprowadzaniu przesłuchania stanowi kluczowe elementy, które pozwalają na uzyskanie najważniejszych informacji.
Jednym z najważniejszych elementów przesłuchania świadka jest zapobieganie zniekształceniu lub wyolbrzymianiu faktów. Przesłuchujący powinien być w stanie stworzyć odpowiednią atmosferę i klimat, który pozwoli świadkowi na swobodne zeznawanie.
Ważnym aspektem przy przesłuchaniach jest także opieka nad świadkiem. Przesłuchujący musi być czujny na sygnały, jakie daje świadek. Pojawiające się stany emocjonalne lub fizjologiczne powinny zostać wykryte i zaadresowane. W końcu, przesłuchanie powinno zawsze prowadzić do uzyskania prawidłowych informacji.
Podsumowując, przesłuchania świadków stanowią kluczową część procesu karnego i wymagają właściwej procedury i podejścia. Przesłuchujący musi posiadać wiedzę i umiejętności w zakresie przeprowadzania przesłuchań, mieć kontrolę nad procesem, umiejętnie kontrolować i asystować świadkowi oraz umieć interpretować otrzymane informacje. Dbanie o to, aby przesłuchania świadków były przeprowadzane w sposób profesjonalny i kompleksowy jest kluczowe dla sprawiedliwego wydania wyroku.
Pułapka nr 1: Przymus psychiczny i fizyczny
Przymus psychiczny i fizyczny są dwiema głównymi pułapkami w śledztwie, które często prowadzą do nieprawidłowych wyników i niesprawiedliwych osądów. Zdaniem praktyków prawa karnego, wiele przypadków przymusu psychicznego i fizycznego ma miejsce podczas przesłuchania oskarżonych i podejrzanych. Te praktyki, zwłaszcza jeśli prowadzi je funkcjonariusz publiczny, są nie tylko nieetyczne, ale także niezgodne z przepisami prawa.
Przymus psychiczny może przybierać różne formy, w tym przemoc słowną, zastraszanie, groźby i szantaż. Często stosuje się go w celu wymuszenia zeznań od podejrzanego, gdyż w ten sposób przymusza się go do wydawania informacji, które niekoniecznie odpowiadają prawdzie. Tej techniki przyznają się często nawet funkcjonariusze publiczni, którzy twierdzą, że stosują ją „dla dobra sprawy”. Jednakże, taki przymus jest niezgodny zarówno z polskim, jak i międzynarodowym prawem karnym.
Przymus fizyczny, z kolei, to użycie siły fizycznej w celu wymuszenia zeznań od podejrzanego. Wśród najczęściej stosowanych form przymusu fizycznego wymienia się: bicie, zastraszanie, ograniczanie ruchów, deprywację snu i żywności, czy immobilizację rąk i nóg. Takie praktyki nie tylko zagrażają zdrowiu i życiu podejrzanego, ale także nie gwarantują uzyskania od niego informacji, które będą miały wartość dowodową.
W świetle prawa, stosowanie przymusu psychicznego i fizycznego jest nielegalne. Nie tylko sprawia ono problemy ze względu na uzyskiwane nieprawdziwe zeznania, ale także pozwala oskarżonemu na korzystanie z argumentów dotyczących naruszenia jego praw. W celu uchronienia oskarżonych przed naruszeniem swych praw, przepisy karnoprocesowe przewidują wiele procedur, które mają na celu zapewnienie ich bezpieczeństwa oraz równości na drodze prawnej.
Wnioskując, przymus psychiczny i fizyczny stanowi realne zagrożenie dla postępowania karnego. Ważne jest, aby wszyscy, którzy uczestniczą w procesie sądowym, przestrzegali przepisów prawa i przysługujących oskarżonym praw. Dzięki temu będzie możliwa sprawiedliwa i efektywna walka z przestępczością, co jest kluczowe dla utrzymania bezpieczeństwa w społeczeństwie.
Pułapka nr 2: Pytania sugestywne
W dzisiejszych czasach śledztwa w sprawach karnych opierają się na przesłuchiwanie świadków, podejrzanych oraz ofiar. Jednakże w trakcie przesłuchań, inwigilacji czy przeprowadzania przeszukań naruszane są podstawowe prawa jednostki, w tym takie jak uprawnienia do samoobrony, przysługującej każdemu zgodnie z obowiązującym prawem karnym. W celu uniknięcia sytuacji, w których śledztwo prowadziłoby do skutków niezgodnych z faktycznym stanem prawnym, a zgodnym z prywatnymi zainteresowaniami policji czy prokuratury, należy zwrócić uwagę na tak zwane „pułapki śledztwowe”, które spotykają się w dzisiejszych czasach coraz częściej.
Jedną z najczęściej stosowanych technik wprowadzanych przez śledczych na przesłuchaniach jest technika pytań sugestywnych. Wynika ona z faktu, że śledczy posiadają wiedzę na temat niektórych faktów w danej sprawie, a niektóre informacje mogą być im niedostępne. W takiej sytuacji śledczy próbują uzyskać odpowiedzi na pytania, które sugerują podejrzanych bądź świadków jednoznaczne odpowiedzi. Często pytania te zostają tak sformułowane, aby sugerować nieprawdziwe fakty, natomiast ich sposób zadawania ma wpłynąć na sposób myślenia osoby przesłuchiwanej.
Zdarza się również, że pytania te są skonstruowane w sposób, który sugeruje wyłącznie jedną odpowiedź. Na uwagę zasługuje fakt, że pod wpływem tego typu pytań może dojść do promowanych przez śledczych opinii o pewnych okolicznościach, które nie są zgodne ze stanem faktycznym. Co więcej, stosowane przez śledczych pytania mogą wpływać także na sposób zapamiętywania przez osoby przesłuchiwane pewnych faktów, co z kolei może prowadzić do późniejszych błędów w zakresie interpretacji i rekonstrukcji okoliczności.
W tym kontekście warto zwrócić uwagę na fakt, że w polskim systemie prawnym stosowanie tak zwanych pytań sugestywnych może stanowić naruszenie przepisów prawa. Wskazane jest, aby stosowanie tego rodzaju pytań było monitorowane przez sądy, które mają na celu ochronę praw obywateli. Sądy powinny również dbać o to, aby przesłuchania odbywały się w sposób transparentny, a osoby przesłuchiwane miały możliwość decydowania o sposobie udzielania odpowiedzi.
Podsumowując, pytania sugestywne to jedna z najczęściej stosowanych przez śledczych „pułapek”, których celem jest uzyskanie jednoznacznych odpowiedzi na zadawane pytania. Zgodnie z prawem, stosowanie tego rodzaju pytań może stanowić naruszenie przepisów prawa i wiązać się z szeregiem ryzyk. Należy zatem wystrzegać się stosowania tego rodzaju technik i przestrzegać zasad demokratycznego państwa prawnego.
Pułapka nr 3: Przeciążenie informacyjne
Przeciążenie informacyjne stanowi jedną z pułapek w procesie śledztwa, która może prowadzić do poważnych konsekwencji. W erze cyfryzacji, posiadanie łatwego dostępu do ogromnej ilości danych może mieć korzystny wpływ na pracę organów ścigania, jednak w połączeniu z niewłaściwym ich przetwarzaniem, niewłaściwym sposobem zbierania lub brakiem odpowiedniego weryfikowania, staje się poważnym zagrożeniem dla procesu karnego.
Przeciążenie informacyjne powstaje wtedy, gdy organy ścigania otrzymują ogromną ilość informacji, akta stają się coraz bardziej skomplikowane lub kiedy proces zbierania informacji jest nieadekwatny wobec potrzeb śledztwa. Gromadzenie ogromnej ilości danych stanowi wyzwanie dla osób należących do organów ścigania, nie tylko z powodu niedostatecznej fizycznej przestrzeni, w której muszą przechowywać arkusze papieru, ale również z powodu braku odpowiednich narzędzi informatycznych do ich obróbki.
Przeciążenie informacyjne może prowadzić do popełnienia poważnych błędów, takich jak przegapienie ważnych informacji lub nieprawidłowe zinterpretowanie danych. Ponadto, nadmierna ilość informacji może prowadzić do wprowadzenia niepotrzebnej dezinformacji do śledztwa, co także może wpłynąć na jego wynik.
Aby uniknąć tej pułapki, organy ścigania powinny przechowywać jedynie te informacje, które są niezbędne do przeprowadzenia śledztwa, a także stosować się do procedur pozyskiwania informacji. Powinny również stosować się do zasad efektywnej analizy danych, aby uniknąć powstawania błędów i nieporozumień.
Warto również podkreślić, że przeciążenie informacyjne stanowi także zagrożenie dla prywatności i praw obywateli. Właściwie gromadzone, przetwarzane i przechowywane dane mogą być bardzo przydatne dla śledztwa, jednak ich nadmiar może prowadzić do naruszeń prywatności.
Podsumowując, przeciążenie informacyjne jest ważną kwestią, którą należy wziąć pod uwagę podczas prowadzenia śledztwa w każdej sprawie karnoprocesowej. Organom ścigania należy zapewnić odpowiednie szkolenie, narzędzia i procedury, aby mogli skutecznie zarządzać i przetwarzać duże ilości informacji w czasie śledztwa. Właściwe postępowanie w tej kwestii jest warunkiem wskazanym do osiągnięcia w pełni obiektywnych i trafnych wyników.
Pułapka nr 4: Hipotezy i sugestie wyjaśnienia
Hipotezy i sugestie wyjaśnienia stanowią część procedury śledztwa, która ma na celu ustalenie faktów przestępstwa oraz okoliczności jego popełnienia. W ramach dochodzenia funkcjonariusze policji, prokuratorzy i inni uprawnieni organiści starają się zebrać jak najwięcej informacji, które pozwolą na postawienie zarzutów podejrzanym. Jednym z elementów tego procesu są hipotezy i sugestie wyjaśnienia, które mają na celu wyjaśnić, co się stało oraz kto jest odpowiedzialny za popełnienie przestępstwa.
Hipotezy to nic innego jak teorie, które powstają na etapie śledztwa. Powinny być oparte na faktycznej wiedzy o przestępstwie oraz na dowodach, jakie udało się zgromadzić. Nie powinny natomiast opierać się na domysłach lub przypuszczeniach. Hipotezy odgrywają kluczową rolę w postępowaniu śledczym, gdyż pozwalają na określenie kierunku działań organów ścigania. Bez wystarczającej liczby hipotez, nie bylibyśmy w stanie dokładnie określić, co stało się w danej sprawie.
Sugestie wyjaśnienia są z kolei konkretne propozycje od funkcjonariuszy, które mają na celu wyjaśnienie okoliczności konkretnej sprawy. Sugestie powinny być w pełni uzasadnione i poparte odpowiednimi dowodami, tak aby można było postawić zarzuty podejrzanym. Mogą być one bardzo różnorodne, od sugestii co do okoliczności samego przestępstwa i sposobu jego popełnienia, po podejrzenie konkretnych osób, co do ich udziału w danej sprawie.
Podczas postępowania śledczego, hipotezy i sugestie wyjaśnienia stanowią ważny instrument, który pozwala na uściślenie wszystkich okoliczności związanych z przestępstwem. Dzięki nim funkcjonariusze mają możliwość wykonania dalszych czynności, takich jak przesłuchiwanie świadków, zbieranie dodatkowych dowodów czy przeprowadzenie badań laboratoryjnych. Warto pamiętać, że hipotezy i sugestie wyjaśnienia powinny być poparte odpowiednimi dowodami i faktycznymi informacjami. Nie można bazować jedynie na domysłach, gdyż mogłoby to prowadzić do fałszywych oskarżeń lub błędnych wniosków.
Wniosek jest prosty – hipotezy i sugestie wyjaśnienia są niezbędne w postępowaniu karnym. Stanowią one tym samym klucz do wytropienia złoczyńców i wyjaśnienia okoliczności popełnionych przestępstw. Warto pamiętać, że podczas śledztwa nie można opierać się jedynie na hipotezach i sugestiach, ale trzeba również być skrupulatnym w zbieraniu informacji i dowodów. Tylko w ten sposób można prowadzić proces karny w sposób sprawiedliwy i skuteczny.
Pułapka nr 5: Brak zrozumienia pytania lub odpowiedzi
Brak zrozumienia pytania lub odpowiedzi to jedna z najczęstszych pułapek, na jakie może natknąć się każda osoba biorąca udział w postępowaniu karnym. Za częstą przyczyną takiego stanu rzeczy można uznać m.in. niewłaściwe formułowanie pytań przez organy procesowe, niezrozumiałą treść dokumentów oraz niewłaściwe przekazywanie informacji między stronami postępowania. Niewłaściwe zrozumienie pytania lub odpowiedzi może prowadzić do fałszywych zeznań, nieświadomych błędów oraz utrudnień w ustalaniu faktów przed sądem, co ostatecznie może prowadzić do niesłusznej decyzji.
W przypadku braku zrozumienia pytania lub odpowiedzi, osoba zeznająca powinna zwrócić się do pytającego o dodatkowe wyjaśnienia. Pytający natomiast powinien zadawać jasne i precyzyjne pytania, które nie pozostawiają miejsca na nieporozumienia. W przypadku niewłaściwych pytań, osoba przesłuchiwana powinna starannie wysłuchać pytającego i nie wahać się prosić o wyjaśnienie.
Konieczne jest również staranne przysłuchiwanie się odpowiedziom świadka oraz zwracanie uwagi na wszelkie niuanse i znaczenia używanych słów, aby uniknąć niewłaściwego zrozumienia.
Ponadto, warto podkreślić, że niemożliwe jest zawsze zrozumienie każdego pytania na pojedynczym przesłuchaniu, np. z uwagi na słaba znajomość języka, trudne słownictwo czy stosowane skróty. W takich sytuacjach konieczne może być zwrócenie się do tłumacza lub dostarczenie dodatkowych dokumentów.
Podsumowując, brak zrozumienia pytania lub odpowiedzi to istotna pułapka w postępowaniu karnym. Aby jej uniknąć, należy zadawać jasne i precyzyjne pytania, skrupulatnie słuchać odpowiedzi świadków oraz starannie przysłuchiwać się niuansom używanych słów. W razie wątpliwości, warto prosić o wyjaśnienie oraz korzystać ze wsparcia tłumacza lub dodatkowych dokumentów. Dzięki temu unikniemy nieporozumień, fałszywych zeznań oraz zagwarantujemy prawidłowy przebieg postępowania karnego.
Pułapka nr 6: Przekręcanie faktów
Przekręcanie faktów to jedna z najczęściej występujących pułapek w śledztwie. Polega ona na celowym i mylnym przedstawianiu faktów, co może prowadzić do błędnych wniosków oraz niesłusznych oskarżeń. Kiedy przekręcanie faktów ma miejsce w śledztwie, może to mieć poważne konsekwencje dla osoby, która jest obiektem śledztwa.
Przekręcanie faktów można podzielić na kilka typów. Pierwszy typ to zmienianie faktów w taki sposób, aby pasowały do tezy oskarżyciela. Osoba, która przekręca fakty, może zacząć szukać dowodów, które potwierdzą jej tezę, a ignorować te, które jej nie pasują. Takie zachowanie może prowadzić do niepełnych i mylnych wniosków, a także naruszać podstawowe zasady procesu oraz prawa oskarżonego do obrony.
Drugi typ to celowe wprowadzanie w błąd. W takim przypadku osoba, która jest odpowiedzialna za przekręcanie faktów, może celowo ukrywać pewne informacje lub przedstawiać je w sposób, który sugeruje coś innego niż rzeczywistość. Tego typu manipulacje są szczególnie niebezpieczne, ponieważ mogą prowadzić do niesłusznych oskarżeń, a także psuć reputację osoby, która jest obiektem śledztwa.
Trzeci typ to selektywne przedstawianie faktów. Może to obejmować wybieranie tylko tych informacji, które pasują do tezy oskarżyciela, a pomijanie innych, które mogą pozytywnie wpłynąć na obrony. Taka manipulacja może prowadzić do mylnych wniosków, a także do niepełnego przedstawienia sytuacji oraz manipulacji opinią publiczną.
W przypadku obecności pułapki numer 6 w śledztwie, ważne jest, aby każdy uczestnik procesu, a w szczególności obrońca, był świadomy możliwego wystąpienia takiej sytuacji. Konieczne jest bowiem monitorowanie, jakie fakty są przedstawione i wykorzystywane w procesie, a także zdolność do sprawnego odnajdywania brakujących lub pominiętych informacji. To pozwoli na zapewnienie, że obrona jest całkowicie kompleksowa, a wszystkie fakty są przedstawione w sposób rzetelny i obiektywny.
Podsumowując, przekręcanie faktów jest jedną z najważniejszych pułapek w śledztwie, której potencjalne konsekwencje dla osoby, która jest obiektem śledztwa, mogą być bardzo poważne. Dlatego tak ważne jest, aby każdy uczestnik procesu był świadomy tej pułapki oraz poświęcał należytą uwagę temu, jakie fakty są przedstawione i jak są wykorzystywane w procesie. Tylko wtedy można zapewnić, że proces jest rzetelny i obiektywny.
Pułapka nr 7: Brak precyzji i szczegółowości
W prawie karnoprocesowym kluczową rolę odgrywa precyzja i szczegółowość przy prowadzeniu śledztwa. Jednak, niestety, zdarza się często, że organy ścigania popełniają błędy i niedociągnięcia, które powodują, że postępowanie nie jest prowadzone w sposób prawidłowy. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na pułapkę nr 7, czyli brak precyzji i szczegółowości, który może wpłynąć na wynik postępowania karnego.
Brak precyzji i szczegółowości jest problemem, który może pojawić się na różnych etapach postępowania – już na poziomie przygotowania aktu oskarżenia. Niekiedy dochodzi bowiem do sytuacji, gdy akty oskarżenia są formułowane w sposób nieprecyzyjny, zawierają wiele niezgodności oraz brak w nich spoistości. Może to skutkować, że postępowanie zostanie umorzone z powodu niewystarczającej ilości dowodów na winę oskarżonego.
Podczas prowadzenia śledztwa inna pułapka związana z brakiem precyzji i szczegółowości to niedbałe przeprowadzenie czynności dowodowych. Organ ścigania powinien dbać o to, aby każda czynność dowodowa została przeprowadzona w sposób dokładny i szczegółowy. Niestety, zdarza się, że śledczy zaniedbują pewne aspekty lub pomijają istotne informacje, co może doprowadzić do późniejszych zawirowań w postępowaniu.
Brak precyzji i szczegółowości jest zjawiskiem, które może także pojawić się na etapie przesłuchania świadków. Często dochodzi do sytuacji, że śledczy zadają pytania w sposób nieprecyzyjny lub wywołują zeznania w sposób nieprzebadany. W efekcie powstają sprzeczne zeznania, a oskarżony ma możliwość zwolnienia z odpowiedzialności.
Wszelkie niedociągnięcia związane z brakiem precyzji i szczegółowości prowadzenia śledztwa wpływają na postępowanie karnoprocesowe w sposób negatywny. Dlatego organy ścigania powinny dbać o to, aby w każdym etapie postępowania działać dokładnie i precyzyjnie. Wszelkie niedociągnięcia powinny być natychmiast korygowane, a kontrole i weryfikacje powinny być przeprowadzane regularnie. Tylko w ten sposób można zagwarantować, że postępowanie będzie prowadzone w sposób prawidłowy i w pełni zgodny z prawem.
Pułapka nr 8: Nękające pytania
Jednym z głównych elementów procesu karnego jest przesłuchanie świadków oraz podejrzanego. Podczas takich przesłuchań często pojawiają się pytania, które mają na celu uzyskanie wiedzy na temat przebiegu zdarzeń. Jednak zdarza się, że pytania przestają pełnić swoją funkcję poznawczą, stają się nękającą pułapką dla przesłuchiwanego?
Nękające pytania to takie, których jedynym celem jest upokorzenie, przytłoczenie i wywołanie emocji u przesłuchiwanego. Niekiedy pytania te dotyczą intymnych spraw, które nie mają związku z przedmiotem śledztwa i są jedynie wykorzystywane przez przesłuchującego do zastraszenia. Przebieg przesłuchania powinien odbywać się w sposób profesjonalny i komunikacyjny, bez wywoływania szoku, stresu i poczucia zagrożenia u przesłuchiwanego.
Nękające pytania nie tylko naruszają godność przesłuchiwanego, ale również mogą wpłynąć na przebieg śledztwa. Przesłuchiwanemu może przestać zależeć na udzieleniu prawdziwej odpowiedzi jeśli będzie czuł się zastraszenia lub niechęć do dalszej współpracy ze stróżami prawa. Dlatego tak ważne jest zachowanie profesjonalizmu i szacunku wobec przesłuchiwanego.
W Polsce przesłuchania odbywają się w obecności protokołantów, którzy nagrywają na taśmę całe przesłuchanie. Nagrania te mogą być wykorzystywane na etapie postępowania sądowego, w celu potwierdzenia zeznań świadka lub podejrzanego. Dzięki temu zachowanie odpowiedniego tonu i zachowania podczas przesłuchania jest szczególnie ważne.
Podsumowując, nękające pytania w trakcie przesłuchania stanowią jedną z najpoważniejszych pułapek procesu karnego. Ich negatywny wpływ na przebieg sprawy może być bardzo duży, dlatego tak ważne jest zachowanie szacunku i profesjonalizmu wobec przesłuchiwanego. Jedynie dzięki pełnemu szacunkowi wobec innych ludzi, zachowaniu profesjonalizmu oraz wyczuleniu na ich potrzeby możliwe jest optymalne prowadzenie śledztwa.
Podsumowanie: Jak uniknąć pułapek podczas przesłuchań świadków?
W trakcie prowadzenia postępowania karnego, świadkowie odgrywają niezwykle istotną rolę, gdyż to właśnie na ich zeznaniach w dużej mierze opiera się decyzja o winie oskarżonego. Kontrolowanie przesłuchań świadków jest zatem niezbędne w zapewnieniu sprawiedliwości.
Podczas przesłuchań świadków, istnieją liczne pułapki, które mogą doprowadzić do fałszywych zeznań. Zdarza się, że świadek jest niewłaściwie zrozumiany lub nieprawidłowo interpretowany, co może prowadzić do błędnych decyzji. Jak zatem uniknąć tych pułapek?
Po pierwsze, ważne jest, aby być uważnym podczas przesłuchania świadka. Należy słuchać uważnie, a jednocześnie pamiętać, że złożone zeznania są tylko jednym z elementów dowodowych. Ważne jest również, aby zadawać precyzyjne pytania, a w razie wątpliwości, postarać się dokładnie wyjaśnić wszystkie niejasności.
Po drugie, ważnym elementem przesłuchania świadka jest kontrola emocji. Zdarza się, że oskarżony lub obrońca stara się wpłynąć na świadka, aby uzyskać dla siebie korzystne zeznania. W takiej sytuacji, ważne jest aby zachować spokój i profesjonalizm, a jednocześnie przypomnieć, że każdy musi mówić tylko prawdę, bo zeznanie fałszywe jest przestępstwem.
Po trzecie, należy pamiętać, że zeznania świadka muszą być spójne i wyjaśniające. Jeśli zeznania są sprzeczne, należy podjąć dodatkowe kroki, takie jak ponowne przesłuchanie świadka lub przeprowadzenie konfrontacji z innymi zeznaniami.
Podsumowując, uniknięcie pułapek podczas przesłuchań świadków jest kluczowe w zapewnieniu sprawiedliwości w procesie karnym. Właściwe zarządzanie przesłuchaniami, kontrolowanie emocji i wyjaśnianie niejasności to niezbędne elementy profesjonalnego postępowania w tej dziedzinie prawa. Warto pamiętać, że nieprawidłowo złożone zeznania mogą prowadzić do błędnych decyzji, co z kolei może zaważyć na życiu osoby oskarżonej.